اثر تنش های زنده و غیرزنده در تولیدات کشاورزی

وقتی که گیاهان زراعی با تنش های محیطی (تنش های غیرزنده و زنده) مواجه می شوند محدوده وسیعی از عکس العمل های گیاهی من جمله تغییر در بیان ژنهاف تغییرات هورمونیف متابولیسم های سلولی، تغییرات مورفولوژیک و نهایتاً رشد و تولید محصول را تحت تأثیر قرار می دهند. تنش به معنای وسیع آن به هر عامل یا ترکیبی از عوامل محیطی اطلاق می گردد که باعث شود گیاه نتواند به اندازه توان بالقوه ژنتیکی خود رشد کند، هر چه طول دوره تنش افزوده می گردد گیاه ضعیف تر شده از قدرت حیاتی آن کاسته می شود. هنگامی که از قدرت سازگاری گیاه کاسته می شود دامنه آسیب های وارده بر گیاه افزایش می یابد به طوری که ممکن است این آسیب ها به صورت تغییر ناپذیر (پایدار) در آیند. تنش ها می توانند زیستی (Biotic stress) و غیرزیستی (Abiotic stress) باشند. تنش غیرزیستی مانند خشکی، شوری، گرما، کمبود اکسیژن، سرما یخبندان، آلوده کننده های محیط و غیره و تنش زیستی شامل علف های هرز، حشرات، نماتدها و ارگانیزم های بیماریزا و آفات می باشد. در مقابل گروهی از میکروارگانیسم ها نیز از طریق ترشح ترکیبات هورمونی باعث توسعه سیستم ریشه ای گیاه و افزایش جذب آب و عناصر غذایی می شوند. انجام تطابق اسمزی، افزایش بیان ژنهای مسئول ایجاد مقاومت در مقابل تنش و فعال کردن مسیرهای دفاعی گیاه از دیگر مکانیسم هایی است که باعث افزایش تحمل گیاه و بهبود رشد گیاه، افزایش عملکرد و در نهایت افزایش کارآیی مصرف آب می گردد.

Keywords:

تنش های زیستی و غیرزیستی , عملکرد , تغییر فیزیولوژی و مورفولوژی گیاهان