سید علیرضا سلامی - عضو هیئت علمی دانشگاه تهران
ندا آراد - دانشجوی کارشناسی ارشد دانشگاه تهران

شاهدانه .Cannabis sativa L ، با پیشینه ای از عشق و نفرت در فرهنگ بشر، علی رغم اینکه سال های زیادی موردغفلت محققین قرار گرفته است، اما با کشف مجدد خواص دارویی آن، امروزه در ردیف مهمترین گیاهان دارویی دنیا جای دارد. بهدلیل اهمیت و کاربردهای بسیار متنوع در صنعت و پزشکی، اخیراً ژنوم این گیاه جادویی توالی یابی شده و اطلاعات توالی آن درپایگاه Cannabis Genome Browser در دسترس قرار گرفته است که نیاز به پردازش و مستند سازی دارند و این امر شرایط وفضای مناسبی را برای ارزیابی و تجزیه و تحلیل این گیاه در سطوح مختلف ژنومیکس، ترانسکریپتومیکس، پروتئومیکس ومتابولومیکس فراهم آورده است. این گیاه دارویی- صنعتی، بومی آسیای مرکزی، تنها منبع کانابینوئیدها و مرجع تولید داروهای ساتیوکس و مرینول است که به منظور بهبود ام اس و سرطان به کار می رود. پتانسیل های چند منظوره گیاه شاهدانه نوید بخشآینده ای روشن برای شاهدانه به عنوان یک گیاه استراتژیک و ارز آور برای کشورهایی مثل ایران است که منابع طبیعی این گیاهارزشمند را در دسترس دارند.

ایران، شاهدانه، ژرم پلاسم، کانابینوئید، مهندسی متابولیت