وحید نجادی زاده - دانشجوی کارشناسی ارشد زراعت دانشگاه آزاد اسلامی واحد خرم آباد
علی خورگامی - استادیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد خرم آباد
منوچهر سیاح فر - عضو هیئت علمی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان لرستان

به منظور بررسی اثرات محلول پاشی متانول و تنش کم ابی انتهای فصل رشد بر عملکرد و اجزای عملکرد، ارقام جدید گندم آبی، آزمایشی به صورت اسپلیت پلات- فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با چهار تکرار در سال 93-92 در ایستگاه تحقیقاتی کشاورزی سراب چنگایی واقع در شهرستان خرم آباد اجرا گردید. عامل تنش کم آبی در سه سطح (آبیاری نرمال، تنش خشکی ملایم، تنش خشکی شدید) به عنوان عامل اصلی و محلول پاشی متانول (عدم محلول پاشی متانول و محلول پاشی متانول با غلظت 20 درصد) و عامل رقم (رقم افلاک و رقم الوند) به صورت فاکتوریل به عنوان عامل فرعی درنظر گرفته شدند. نتایج حاصل نشان داد که اثر محلول پاشی متانول فقط بر صفت وزن هزار دانه معنی دار بود. همچنین اثر رقم بر عملکرد دانه، شاخص برداشت و تعداد دانه در سنبله معنی دار بود. اثر تنش کم آبی بر عملکرد دانه، عملکرد بیولوژیک، شاخص برداشت، تعداد دانه در سنبله معنی دار بود. محلول پاشی متانول عملکرد دانه رقم افلاک را در شرایط آبیاری نرمال 0/3 درصد، در شرایط تنش ملایم 5/8 درصد و در شرایط تنش خشکی شدید 5/0 درصد نسبت به تیمار عدم محلول پاشی متانول افزایش داد. این در حالی بود که عملکرد دانه رقم الوند در شرایط آبیاری نرمال ¼ درصد، در شرایط تنش ملایم 3/3 درصد و در شرایط تنش خشکی شدید 0/4 درصد در مقایسه با شرایط عدم محلول پاشی متانول افزایش یافت. بر پایه نتایج حاصله می توان این گونه استنباط نمود که رقم افلاک نسبت به رقم الوند، سازگاری بهتری با تنش خشکی داشت و در شرایط تنش خشکی شدید توانست عملکرد بالاتری را تولید نماید و محلول پاشی متانول در شرایط تنش خشکی می تواند در بهبود عملکرد گندم مؤثر باشد.

تنش کم آبی، رقم افلاک، رقم الوند، عملکرد دانه، متانول، گندم