ابوالفضل برومند - دانش آموخته کارشناسی ارشد گروه مهندسی مکانیک بیوسیستم دانشگاه فردوسی مشهد
محمد حسین آق خانی - دانشیار گروه مهندسی مکانیک بیوسیستم دانشگاه فردوسی مشهد
حسن صدرنیا - استادیار گروه مهندسی مکانیک بیوسیستم دانشگاه فردوسی مشهد

هدف از این مطالعه تحلیل اقتصادی تولید سویا و بررسی تاثیر هزینه نهادههای تولید روی ارزش تولیدی سویا در نظام های بهره برداری میباشد. برای این منظور اطلاعات با تکمیل پرسشنامه از 45 کشاورز خصوصی، 15 کشاورز عضو تعاون و 15 واحد کشت و صنعت جمع آوری گردید. بیشترین هزینه کل و درآمد خالص برای تولید سویا در نظامهای بهره برداری دولتی و به دنبال آن در نظام بهره برداری تعاونی مشاهده گردید. تحلیل اقتصادی نشان داد نسبت سود به هزینه برای نظام بهره برداری تعاونی، خصوصی و دولتی به ترتیب 1/45، 1/40 و 1/47 است. نظام های بهره برداری دولتی و تعاونی در همه شاخصهای اقتصادی وضعیت بهتری نسبت به نظام بهره برداری خصوصی دارند. برای پیدا کردن رابطه بین هزینهنهادههای ورودی و ارزش تولیدی محصول از تابع تولید کاب داگلاس استفاده شد. بررسی مدل اقتصادی در نظام بهرهبرداری تعاونی نشان داد هزینه آبیاری، کودها، ماشین آلات و بذر در سطح 1% تاثیر معنی داری روی ارزش تولیدی سویا دارند. نرخ بازگشت به مقیاس در نظام بهره بردای دولتی با 2/15 در مقایسه با نظام بهره برداری تعاونی با1/20 و نظام بهره برداری خصوصی با 1/14 بیشتر بود.

تحلیل اقتصادی، نظامهای بهره برداری، تابع تولید کاب داگلاس، تولید سویا