بابک مسجدی - دانشجوی کارشناسی ارشد زراعت دانشگاه آزاد اسلامی واحد دزفول
مهدی صادقی - هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد دزفول

به منظور بررسی اثر سطوح مختلف ماده آلی (فیلترکیک نیشکر) و تنش خشکی بر صفات مرفولوژیک و عملکرد ماش در شمال خوزستان آزمایشی در سال 1393 به صورت کرتهای یکبار خرد شده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی و در 3 تکرار در اراضی شرکت کشت و صنعت نیشکر هفت تپه اجرا شد. تنش خشکی بعنوان عامل اصلی در 3 سطح (تبخیر به میزان 100 میلی متر (Ir1) میلی متر150 (Ir2) و 200 میلی متر (Ir3) از تشتک تبخیر کلاس A و سطوح مختلف ماده آلی ( فیلتر کیک نیشکر ) به میزان 5 تن در هکتار (T2) و 10 تن در هکتار (T3) ، 15 تن د رهکتار (T4) ، 20 تن در هکتار (T5) و شاهد ( بدون فیلتر کیک ) (T1) بعنوان فاکترو فرعی در نظر گرفته شد . نتایج نشان داد که تنش خشکی تمامی صفات مرفرولوژیک ماش را بطور معنی داری کاهش داد و با افزایش تنش خشکی از 100 میلی متر به 200 میلی متر تبخیر، عملکرد دانه از 2190 به 1240 کیلوگرم در هکتار کاهش یافت . افزایش فیلتر کیکی نیشکر بعنوان ماده آلی به خاک نیز کلیه صفات اندازه گیری شده ار بطور معنی داری تحت تاثیر قرار داد . بگونه ای که اعمال 20 تن فیلتر کیک عملکرد دانه را نسبت به شاهد ( بدون فیلتر کیک ) حجدود 200 کلو گرم در هکتار افزایش داد . همچنین اثر متقابل تنش خشی و ماده آلی تاثیر معنی داری بر علمکرد و اجزای عملکرد ماش داشت و کلیه تیمارهای ماده آلی در تنش 100 میلی متر تبخیر نسبت به سایر تنش های خشکی در سط آماری بالاتری قرار گرفتند . بگونه ای که تیمار تنش 100 میلی متر تبخیر و 20 تن فیلتر کیک (Ir1T5) در تمامی تیمارها بیشترین و تیمار تنش 200 میلی متر تبخیر و بدون فیلتر کیک (Ir3T) کمترین عملکرد دانه را دارا بودند .

ماش، تنش خشکی ،ماده آلی، فیلترکیک نیشکر، صفات مرفولوژیک و عملکرد