نوشین خالقی - کارشناسی ارشد مهندسی آب(هواشناسی کشاورزی) دانشگاه فردوسی

در این مقاله نظر به اهمیت اقتصادی گندم و وجود نوسانات دمایی برای کشت آن در استان خراسان رضوی، احتمال وقوع تنشهای دمایی، برای کشت دیم گندم در 8 ایستگاه همدیدی استان خراسان رضوی مورد بررسی قرار گرفته است. با تحلیل داده های درازمدت دماهای متوسط، بیشینه و کمینه و باتوجه به درجه حرارتهای بحرانی رشد گندم ، احتمال وقوع یخبندانهای پاییزه ، زمستانه ، بهاره و تنش گرمایی در فصل رشد گندم، در سطح متوسط محاسبه شده است. علاوه بر این وقوع دوره های یخبندان و گرمایی مختلف بررسی شده است. همچنین تعداد درجه روز موجود در منطقه برای کشت گندم دست آمده، با نیاز حرارتی آن مورد مقایسه قرار گرفته است. نتایج حاصل از محاسبات نشان می دهد که عملکرد کشت دیم گندم در همه ایستگاه ها تحتتأثیر تنشهای گرمایی و یخبندان کاهش می یابد. بیشترین وقوع یخبندان در قوچان، تربت حیدریه، مشهد و نیشابور است و تنشگرمایی نیز در همه مناطق، رشد گندم را محدود می کند که بیشترین محدودیت آن در سبزوار و گناباد می باشد.

تنش گرمایی، خراسان رضوی، درجه روز، یخبندان، گندم