مرضیه رئیسی نافچی - کارشناسی ارشذ دانشگاه آزاد واحد علوم و تحقیقات هرمزگان
مجتبی صانعی - دانشیار پژوهشی پژوهشکده حفاظت خاک و آبخیزداری

پیش بینی آبشستگی در بستر، یکی از مسائل قابل اهمیت در هیدرولیک می باشد . هر ساله هزینه های سنگینی برای کنترل و جلو گیری از آبشستگی در پایین دست سازه های آبی صرف می شود از این رو پیش بینی آن قبل از ساخت سازه امری ضروری برای هر طرحی می باشد ، گسترش این پدیده می تواند پایداری سازه را به خطر اندازد ضمن اینکه تجمع مواد فرسایش یافته با تغییر رقوم پایاب بر عملکرد خروجی سازه تاثیر می گذارد . در تحقیق حاضر به بررسی آزمایشگاهی روند تغییرات زمانی پروفیل آبشستگی در مدل سریز با پارامترهای هیدرولیکی و هندسی جریان پرداخته شده است . با شبیه سازی فیزیکی پروفیل حفره آبشستگی و تپه ایجاد شده پایین دست حفره در زمان های مختلف ثبت شد مطابق با نتایج به دست آمده روند آبشستگی در زمان اولیه زیاد و به تدریج به طول قابل ملاحظه ای کاهش یافته است ، همجچنین پروفیل طولی بی بعد آبشستگی ، مستقل از زمان است ، روابط بدست آمده برای محاسبه ابعاد آبشستگی از هم پوشانی قابل توجه ای نسبت به داده های مشاهداتی برخوردار است ف در نهایت با برازش منحنی داده های آزمایشگاهی رابطه ای با ضریب تعیین 0/917 = r2 با متوسط حطای مطلق نسبی 13% به دست آمد.

آبشستگی ، عمق پایاب ، تغییرات زمانی ، مدل آزمایشگاهی