مرتضی صادقی خیر آبادی - کارشناس سنجش از دور و GIS شرکت زایند آب
عباس علیمحمدی - استادیار دانشگاه تربیت مدرس تهران

یکی از مهمترین مسائل زیست محیطی آلودگی آبهاست و شکل بارز آن در خلیج فارس آلودگی نفتی می باشد. لکه های نفت باید در اسرع وقت ممکنه شناسایی و جمع آوری شوند. روشهای سنتی بدلیل وسعت زیاد دریا و محدودیت زمانی،برای شناسایی و ثبت آلودگی نفتی مناسب نمی باشند. تکنیک سنجش از دور بدلیل ارزانی و سریع بودن و دقیق تر بودن نتایج آن می تواند برای این امر مناسب باشد.برای بارز سازی نفت روی سطح آب روشهای دور سنجی متفاوتی مرسوم است که در همه آنها نیاز به استفاده از مشاهدات زمینی تکمیلی می باشد. بدلیل حساسیت زیست محیطی ناشی از آلودگی نفتی و فقدان یا ناقص بودن اطلاعات زمینی و اینکه لکه های نفت باید سریعًا شناسایی و جمع آوری شوند،نیاز به روشهایی است که با وابستگی حداقل به مشاهدات زمینی این کار را انجام دهند. منطقه مورد مطالعه در این تحقیق خلیج فارس می باشد وبرای بارز سازی لکه های نفت از تصاویر سنجنده AVHRR مربوط به ایام جنگ خلیج فارس استفاده گردید.ابتدا اطلاعات سنجنده AVHRR ماهواره NOAA10-11 از لحاظ رادیو متری و ابرناکی منطقه خلیج فارس بررسی شدند و تصویر بهتر انتخاب گردید. پس از اعمال تصحیح رادیو متری و پردازش های لازم با استفاده از الگوریتم های MNF,١PPI,N-Dimensional Visualizerاقدام به تهیه کتابخانه طیفی شد. از کتابخانه طیفی بعنوان نمونه های آموزشی استفاده شد و طبقه بندی نظارت شده با دو الگوریتم MLC و SAM انجام گرفت.نتایج ارزیابی روشها نشان داد که روش SAM برای جدا سازی نفت از آب بهتر از MLC است.نتایج این تحقیق بانتایج مرکز تحقیقات جهاد سازندگی و KFUPM که ازمشاهدات زمینی نیز استفاده نموده اند،مطابقت دارد. با تهیه کتابخانه طیفی می توان کلاس های تصویر را با استفاده از حداقل داده های زمینی و با دقت بالا جدا کردواز هزینه های اضافی اجتناب کرد.

خلیج فارس،کتابخانه طیفی،لکه نفت،فاصله طیفی اقلیدسی، SAM,PPI,MNF,MLC,Endmember,AVHRR