سید مهدی بانان خجسته - گروه علوم جانوری، دانشکده ی علوم طبیعی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران
ریحانه جوانمرد خامنه) - گروه زیست شناسی، دانشکده ی علوم، دانشگاه ارومیه، ارومیه، ایران
غلامرضا دهقان - گروه علوم جانوری، دانشکده ی علوم طبیعی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران
مریم حوراسفند - گروه زیست شناسی، دانشکده ی علوم، دانشگاه ارومیه، ارومیه، ایران

تتراکلریدکربن (CCl4) با ایجاد استرس اکسیداتیو (OS) موجب آسیب بیضه در جانوران آزمایشگاهی می گردد. سلول های اسپرم طی روند اسپرماتوژنز، مقدار زیادی از سیتوپلاسم خود را همراه مواد آنتی اکسیدانی موجود در آن از دست داده و بدینترتیب در مقابل روند OS حساس می گردند. تحقیقات نشان داده است که عصاره ی ریشه ی تلخ بیان حاوی ترکیبات آنتی اکسیدان همانند فلاونوئیدها می باشد. لذا در این پژوهش اثر حفاظتی عصاره ی ریشه ی تلخ بیان بر اسپرماتوژنز رت های مسموم شده با تتراکلریدکربن بر اسپرماتوژنز رت های مسموم شده با تتراکلریدکربن مورد بررسی قرار گرفته است. در این مطالعه 36 سر موش صحرایی نر در محدوده ی وزنی 200 - 195 گرم در 6 گروه 6 تایی شامل: 3 گروه پیش تیمار (به ترتیب با دوز 250mg /kg ، 100mg /kg ، 50mg /kg ، عصاره به صورت گاواژ به مدت 21 روز و سپس تزریق تتراکلریدکربن 500μl/kg )، گروه کنترلی (آب مقطر به صورت گاواژ به مدت 21 روز(، گروه سمیت)تزریق تتراکلریدکربن 500μl/kgپایان 21 روز) و گروه پس تیمار (تتراکلریدکربن 250μl/kg+ تیمار با عصاره با دوز 100mg /kg به مدت 10 روز). پس از پایان مدت تیمار رت ها تشریح شدند. بیضه ها از کیسه ی اسکروتوم خارج و به ظروف حاوی فیکساتور فرمالین 10 % منتقلشدند تا جهت تهیه ی مقاطع بافتی آماده شوند. نتایج حاصل از بررسی مقاطع بافتی با استفاده از میکروسکوپ نوری نشانداد که با افزایش دوز عصاره میزان تخریب سلول های رده ی اسپرماتوزنیک کاهش می یابد

اسپرماتوژنز، تتراکلریدکربن، تلخ بیان