مرضیه داودی - دانشجوی کارشناسی ارشد مرتعداری دانشگاه گنبد کاووس
مجیدمحمد اسمعیلی - دانشیار گروه مرتع و آبخیزداری دانشگاه گنبد کاووس
بهاره بهمنش - استادیار گروه مرتع و آبخیزداری دانشگاه گنبد کاووس
محمدرضا شهرکی - محمدرضا شهرکی، محقق و مدرس غیرانتفاعی ساعی گرگان

مرتع پایه ای ترین عامل تولید در دامداری سنتی است. بهره برداری از مراتع در مناطق مختلف کشور با روش های سنتی تابع نظام های خاص است شه در این مقاله سعی شده است با ر شتابخانه ای، براساس منابع مطالعاتی موجود قابل دسترس ذیربط نظرات کارشناسان به شناسایی و طبقه بندی نظام های بهره برداری از مراتع تاثیر آن بر وضعیت مراتع بپردازد. نتایج نوان می دهد شه مهم ترین عواملی شه در تعیین نظام های بهره برداری از مراتع شیوه مالکیت نقش دارد، شرایط اقلیمی، تراشم جمعیت، یژگی های تاریخی، فرهنگی، اقتصادی اجتماعی است. در حال حاضر سه شیوه و رویه جهت مدیریت بهره برداری از مراتع جود دارد که شامل نظام بهره برداری سنتی، نظام بهره برداری طرح های مرتعداری نظام بهره برداری مبتنی بر تعاونی های مرتعداری می باشد که بهترین آن نظام بهره برداری مبتنی بر تعاونی های مرتعداری می باشد. چون در نظام بهره برداری سنتی تفکیک مراتع عشایری از غیر عشایری بسیار مشکل است، بدلیل موترک بودن مراتع بین عشایر و روستائیان یا بین عشایر دامداران مهاجر به صورت مشترک بهره برداری می شود، نمی توان مرز شاملاً موخصی میان روستائیان عشایر در نظر گرفت بنابراین نظام بهره برداری از مراتع رانمی توان به صورت نظام بهره برداری روستایی عشایری تقسیم بندی کرد زیرا نمی توان برای نظام های بهره برداری ازمراتع هم مرزی قائل شد.

انواع نظام بهره برداری از مراتع، نظام بهره برداری سنتی، وضعیت مراتع