مفهوم فنا از دیدگاه شبستری در گلشن راز

فنا یکی از اساسی ترین مباحث مربوط به وحدت وجود است. از نظر عرفان اسلامی، فنا مقام و مرتبه ی انسان کامل و به تعبیری مقام اولیاء و مقام بی مقامی است و عرفا آن را هدف نهایی سیر و سلوک می دانند. عارف در این مقام در اثر مجاهده از مرز حدود و قیود شخصی گذشته و به حقیقت مطلق رسیده و با آن یکی می شود و در آن فانی می گردد. در فنا سخن از قرب خود به خدا و ارتباط با او نیست بلکه سخن از خود خدایی است که وجود محض است خودی اصیل و واقعی که همیشه بوده و خواهد بود به همین خاطر مفهوم اصطلاحاتی چون مقام فنا، بقا، اتحاد و اتصال به قول عارفانی که به آن مقامات رسیده اند غیر قابل توصیف و بیان و به اصطلاح از مقوله ی یدرک و لایصوف است، ولیکن علی رغم این واقعیت عرفا هرکدام از موقف خویش به تبیین و تفسیر این اصطلاح پرداخته و از منظره ای گوناگون آن را تعریف کرده اند . آنچه دراین پژوهش موضوع سخن قرارگرفته و به عنوان هدف اصلی موردتوجه است، و با روش توصیفی بدان پرداخته می شود، بیان و توضیح فنا ازدیدگاه شبستری سراینده ی گلشن راز می باشد.

Keywords:

شبستری , فنا , بقا , حقیقت مطلق , سالک