روانبخش شیردم - استادیار دانشگاه محیط زیست
بهنام صادقی - دانشجوی کارشناسی ارشد عمران محیط زیست دانشگاه محیط زیست
نعمت الله بخشی - دانشجوی دکتری مهندسی محیط زیست دانشگاه شهید باهنر کرمان
محمد رضایی راد - کارشناس ارشد مهندسی فرآوری مواد معدنی

گل قرمز، پسماندی است صنعتی که در طی فرایند بایر در فرآوری آلومینا از بوکسیت در کارخانه آلومینای جاجرم تولید می شود. این ماده به دلیل خواص بازی شدید و بالا بودن مقدار pH (10 تا12) جزو پسماندهای خطرناک طبقه بندی می شود. در این پژوهش، فناوری استفاده از گل قرمز و همچنین، اختلاط آن با بوکسیت کائولنی و رس طبیعی برای تولید آجرهای ساختمانی تحت دماهای مختلف مورد بررسی قرار گرفته است. برای این منظور آزمایشهای LOI ،XRD ،XRF دانه بندی و حد خمیری، برای سنجش پارامترهای فیزیکی و شیمیایی مصالح اولیه آجر، و آزمایشهای مقاومت فشاری آجر ساخته شده برای سنجش پارامترهای مکانیکی آجرهای پخته شده انجام شده است. نتایج بدست آمده نشان می دهد که آجرهای ساخته شده از مخلوط گل قرمز، بوکسیت کائولنی و رس طبیعی می تواند، الزامات استانداردهای ملی کشور بویژه، مقاومت فشاری آجر را تامین نماید. فناوری مورد بررسی می تواند از منظر زیست محیطی از یک سو، حدود دو سوم رس طبیعی مورد نیاز آجرهای رسی را با پسماندهای صنعتی (گل قرمز) و معدنی (بوکسیت کائولنی) کارخانه جایگزین نماید و از سوی دیگر، کاهش دمای کوره برای پخت اینگونه آجرها از 1400 درجه سانتیگراد به 1150درجه سانتیگراد، می تواند سبب کاهش مصرف انرژی و آلودگیهای هوای خروجی از واحدهای آجر پزی (ناشی از فرایند احتراق) گردد.

آجرهای رسی، مقاومت فشاری، پسماند صنعتی، پسماند معدنی