حمید ساعدپناه - کارشناسی ارشد معماری ، دانشگاه آزاد اسلامی ، پردیس علوم و تحقیقات کردستان ، سنندج
وریا اساسی - دکتری معماری، عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد سنندج و واحد بیجار

امروز بافت های تاریخی اکثر شهرهای کشورمان به دلیل فقدان حیات شهری، رو به ویرانی نهاده اند. این بافت ها در روند رو به گسترش شهرها از گذشته تا حال، در بردارنده تاریخ مستند هم دور هستند. چنانچه معماری را به عنوان پیکره ایی واحد در نظر بگیریم که فرهنگ ملی و اسطوره های امید یک ملت در آن متجلی می گردد، می توان به نقش انتقالی و انعکاسی زمانی این معانی از نسلی به نسل دیگر صحه گذاشت. همچنین خاطر زدایی و انقطاع از گذشته در دنیای مدرن موجب شده است تا در قرن معاصر، برخی از خاطره های مشترک مورد دیه اعتنایی قرار گرفته و مکان های خاطره انگیز از میان رفته و یا دچار دگرگونی های اساسی گردند که نمونه های آن در بسیاری از بافت های تاریخی کشور، بسیار مشهود است. بر این اساس نوشتار پیش رو با هدف بررسی نقش خاطرات جمعی در باز زنده سازی بافت های تاریخی، ضمن اشاره به ایجاد و ارتقای ( حس تعلق)، (حس مکان) و (انسجام اجتماعی) به عنوان کارکردهای روان شناختی، محیطی و اجتماعی خاطر نشان می دهد که چگونه می توان از طریق این کارکردها ابعاد اقتصادی، اجتماعی، زیست محیطی، فرهنگی، عملکردی، کالبدی - فضایی و مدیریتی باز زنده سازی بافت های شهری را تحت تأثیر قرار داده و موجب بازگرداندن زندگی دوباره به بافت های شهری شود. الگوی مفهومی مقاله پیش رو بر اساس روشی (تحلیلی - توصیفی) است که جهت گردآوری منابع اطلاعاتی و تئوریک از پایگاه های علمی و مستند و مطالعات کتابخانه ای و همچنین از (روش های میدانی و نت برداری برای گردآوری اطلاعات میدانی) بهره گرفته شده است. و در نهایت راهکارهایی جهت انسجام بخشی به بافت تاریخی و ارتقای حس مکان در بافت های تاریخی ارائه گردیده که حضور محلات و ناحیه تاریخی را در تصویر ذهنی شهروندان پررنگ تر می گرداند.

بافت تاریخی، باززنده سازی، خاطره جمعی ، احیا، بازار سنتی سنندج