سیدمحمودرضا طباطبایی - عضو هیئت علمی مرکز تحقیقات حفاظت خاک و آبخیزداری
نادر جلالی - عضو هیئت علمی مرکز تحقیقات حفاظت خاک و آبخیزداری

تعیین محل آبراههها در حوزه آبخیز، برای انجام روندیابی اتوماتیک جریان آب در مدلهای رستری GIS از اهمیت ویژهای برخوردار میباشد. بطور کلی یکی از مشکلات عمده استفاده از آبراهههای نقشههای توپوگرافی، منطبق نبودن کامل آنها با نقشههای جهت جریان آب (Flow Direction Map) میباشد. در چنین شرایطی استفاده از این آبراههها و به تبع آن پیکسلهای مسیر آبراههها باعث توقف عملیات روندیابی شده و برنامه را با مشکل مواجه مینماید. در تحقیق انجام گرفته، در محیط (Arcview GIS 3.2a) GIS با استفاده از کلاسهای موجود در زبان برنامهنویسی Avenue الگوریتم جدیدی طراحی شده که منطبق بر روش D8 یکی از روشهای هدایت جریان از سلولی به سلول دیگر) بوده که میتواند نقاط سرشاخههای آبراههها حاصل از نقشه‌های توپوگرافی را استخراج و سپس با توجه به نقشه جهت جریان آب مسیر جریان را علامتگذاری نموده و نهایتًا نقشه آبراههای جدیدی از حوزه را تولید نماید. نقشه آبراههای جدید علاوه بر آنکه فرمتبرداری دارد، دقیقًا با الگوی جهت جریان آب منطبق میباشد. یکی از ویژگیهای مهم این برنامه این است که آبراهه‌هایی بیشتر یا کمتر از آنچه که در نقشه توپوگرافی است تولید نمیشود(بر خلاف روش موجود درArcView بلکه صرفًا آبراهههای موجود اصلاح میگردد.

استخراج اتوماتیک آبراهه ، Stream Network، GIS Programming