محمد اعظم زاده - دکتری پژوهش هنر، عضو هیئت علمی دانشکده هنر و معماری، دانشگاه مازندران
زهرا اسداله پورکوتنایی - دانشجو کارشناسی ارشد پژوهش هنر، دانشکده هنر و معماری دانشگاه مازندران)
علیرضا نوروزی - دانشجو کارشناسی ارشد معماری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات

مقوله اتمسفر یک گفتمان زبیا شناسانه جدید است که مفهوم مرکزی آن موضوع شناخت حسی است. در واقع اتمسفر یک دریافت بی واسطه از ادراک فیزیکی است و از طریق احساس و درک عاطفی شکل می گیرد. زیباییشناسی نوین در ابتدا همان گونه که از اسم آن پیداست یک تئوری جامع از ادراک 1 است. ادراک اساساً به شیوهای گفته میشود که در آن فردی از لحاظ جسمانی برای چیز یا فرد دیگریحضور داشت یا به وضعیت جسمانی فردی در محیط گفته میشود. در معماری و طراحی فضا، اتمسفر به کیفیت های حسی که فضا ایجاد می کند، اشاره دارد. معماران و طراحان از مفهوم اتمسفر برای این گفتمان بهره گرفته اند چرا که معماری و فضا برای تجربه و استفادهانسان طراحی می شود. رابطهی بین سوژه تجسم یافته 2 و فضای پیرامونی قابل ادراک، توسط دانشمند و فیلسوف آلمانی گرنوت بومه 3 به دقت مورد بررسی قرار گرفته است. مفهوم اتمسفر توسط بومه در سال 1991 م به عنوان یک مفهوم پایه در زیباییشناسی مدرن بدون ایجاد نقطه انفصال در هنر معرفی گشت. او اتمسفر را این گونه تعریف کرد حوزه های حضور اتمسفرچگونگی تجربه ما ازفضا است اتمسفر ها به یک مکان محدود نشده اند ولی با این حال در درون فضا درک و دریافت می شود و بدین شکل آن را تشکیل می دهند. بومهاتمسفرها را نه در اشیایی که آنها را بیرون می دهند جای داده است و نه در ناظری که از لحاظ فیزیکی آن ها را حس می کند، بلکه آنها را بین این دو و همزمان در هر دوی آنها جای داده است. در این مقاله سعی شده است مفهوم اتمسفر با رویکرد پدیدارشناسی مورد بررسی و تبیین قرار گیرد.

زیبایی شناسی نو، اتمسفر، تجربه چند حسی، زیبایی، گرنوت بومه