تحلیلی بر جنبه ذهنی تربیت فرهنگی و دلالت های آن برای برنامه ریزی درسی

پژوهش حاضر با هدف تبیین جنبه ذهنی تربیت فرهنگی از منظر برنامه ریزی درسی جهت آموزش مطلوب و ارائه راهکارهایکاربردی به برنامه ریزان درسی جهت پیشگیری از آسیب های اجتماعی انجام شد. از آنجایی که ذهن، انبار معرفت و دانایی،عامل حفظ و نگهداری آن و موجبی برای کشف و ابداع است و ابعاد ذهن وسیع، متعدد و عناصر آن هوش، کنجکاوی،چراجویی، عقل، فکر، حافظه، دقت، تخیل، تصور، تجسم خلاقیت، استعداد و توان استدلال و استنباط است؛ لذابرنامه ریزان درسی در سطح خرد و کلا ن بایستی نسبت به تربیت و تقویت آنها اهتمام ورزند. نتایج بررسی الگوهای مختلفبرنامه ریزی درسی که با روش توصیفی- تحلیلی و با استفاده از مطالعه کتابخانه ای صورت گرفت نشان داد که اگر چه انواع مختلف دسته بندی ها و نظریه های برنامه درسی همپوشانی وجود دارد اما بیش از سایر نظریه ها، نظریه برنامه درسی میلر وآیزنر جنبه ی ذهنی تربیت فرهنگی را توجیه می کنند. مدل ذهن، بازنمایی های ذهنی از یک وسیله یا حالت امور در جهانواقعی است. طبیعتاً مدل های ذهنی ما راجع به این که چگونه درباره ی کار کردن اشیاء فکر می کنیم، به دانش ما بستگیدارد. میلر در دسته بندی نظریه های برنامه درسی طیفی را مبنی بر ابعاد درونی و بیرونی مطرح می کند. در یک طیفدیدگاه های تربیتی، دیدگاه هایی قرار دارندکه توجه آنها به ابعاد بیرونی (مانند رفتار دانش آموزان) معطوف است. و در انتهایطیف، تاکید بیشتری بر ابعاد درونی قرار دارد. در میانه آن دیدگاه هایی قرار دارند که کانون توجه خود را تعامل میان ابعاددرونی و بیرونی قرار داده اند. در دیدگاه فرایند شناختی میلر که به مطالعه نحوه ی تفکر انسان می پردازد، برنامه هایی راتدوین می کنند که حالت های مختلف تفکر (استدلال) را تقویت نماید و دیدگاه انسان گرایانه و دیدگاه ماورای فردی کهکانون توجه را استعلای خود، تفکر شهودی و تفکر خلاق قرار داده است همراه با دیدگاه رشد و تکامل فرایندهای شناختیآیزنر توجیه کننده جنبه ذهنی تربیت فرهنگی با رهیافت پیشگیری از آسیب های اجتماعی، بوده است.

Keywords:

تربیت فرهنگی , جنبه ذهنی , برنامه ریزی درسی , آسیب های اجتماعی , فرایند شناختی