آرمان رحیمی کاکه جوب - کارشناسی ارشد مهندسی شهرسازی، اداره راه و شهرسازی شهرستان دهگلان
محمدحامد عبدی - کارشناسی ارشد مهندسی شهرسازی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد قروه

با گسترش مفهوم توسعه ی پایدار در سطح بین المللی، دانشمندان مدل های کمی و کیفی متعددیبرای اندازه گیری توسعه ی پایدار جوامع و شهرها ارائه نموده اند. یکی از این شاخص ها که توجهبیشتری را در سطوح دانشگاهی، سیاسی و آموزشی به خود جلب کرده است ارزیابی جاپایبوم شناختی (EFA) است. رشد روزافزون جمعیت شهر سنندج و در پی آن ازدیاد تعداد وسایل نقلیهدرون شهری، مشکل حمل و نقل و ترافیک را به یکی از اصلیترین مشکلات این شهر تبدیل کردهاست. هرچند در سالهای اخیر در قالب طرحهای شهری تدابیری به منظور کاهش این مشکل با تکیهبر استفاده از وسایل حمل و نقل عمومی صورت گرفته است اما نتوانسته است موفقیت چندانی کسبکند. بنابراین در این تحقیق سعی شده است تا با روشی توصیفی تحلیلی و با بهره گیری از مدل جاپایبوم شناختی میزان پایداری هر کدام از شیوههای حمل و نقل شهری در شهر سنندج در سال 1390مورد سنجش قرار گرفته و سپس از طریق مقایسه این مقادیر با استانداردهای جهانی تناسب بهینه ایبرای به کارگیری شیوه های حمل و نقلی در این شهر برای سال 1405 پیشنهاد شود. نتایج تحقیقنشان می دهد که بیشترین میزان جاپای بوم شناختی در شهر سنندج در سال 1390 مربوط بهمینی بوس و کمترین مقدار نیز مربوط به موتورسیکلت هست. مقایسه میزان جاپای وسایل حمل ونقلشهری با مقادیر استاندارد نیز حاکی از آن است که به جز اتوبوس، سایر شیوههای حمل و نقلی شهرسنندج از میزان جاپای بیشتری نسبت به استانداردهای جهانی برخوردارند. بنابراین با توجه بهتخمین جمعیتی حدود 585437 نفر برای شهر سنندج در سال 1405 ، و براساس محاسبات صورتگرفته میزان سهم وسایل نقلیه اتوبوس، مینی بوس، تاکسی، خودروهای شخصی و موتور سیکلت ازجابه جایی مسافرین در سال 1405 در حالتی که کمترین اثر تخریبی را بر محیط زیست وارد ساخته و دارای کمترین میزان جاپای بوم شناختی باشند، به ترتیب برابر با 54.26، 1.04، 27.28، 15.97 و 1.45 درصد که معادل 40382، 766، 20303، 11887 و 1078 نفر است.

جاپای بوم شناختی، شیوه های حمل و نقل شهری، شهر سنندج