علیرضا درستکاری - دانشجوی کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد مراغه، گروه فقه و حقوق جزاء، مراغه، ایران
فاطمه احدی - استادیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد مراغه، گروه حقوق کیفری و جرم شناسی، مراغه، ایران

دادگاههای نظامی از جمله مراجع اختصاصی به شمار می روند. مراجع اختصاصی صلاحیت رسیدگی به هیچ جرمی را ندارند مگر آنچه را که قانون صریحاً اجازه داده است. در حقیقت قلمرو صلاحیت دادگاههای اختصاصی محدود و منصوص می باشد و خارج از حد اقتضای نص، صلاحیت رسیدگی به جرایم را ندارند. با این وجود صلاحیت دادگاههای نظامی از صلاحیت تعیین شده در قانون اساسی فراتر رفت و تا رسیدگی به برخی از جرایم عمومی افزایش یافت. صلاحیت دادگاههای نظامی در دو مرحله رو به افزایش گذاشت، نخست با تصویب قانون تعیین حدود صلاحیت دادسراها و دادگاههای نظامی کشور مصوب 1373 مجمع تشخیص مصلحت نظام رسیدگی به سایر جرایم نظامی که در اثنای رسیدگی به جرایم خاص نظامی و انتظامی کشف می گردد و در مرحله دوم با کسب مجوز که از سوی ریاست وقت قوه قضائیه از مقام رهبری در مورخ 3/11/1373 به عمل آمد، دادگاههای نظامی اجازه یافتند تا به جرایم در حین خدمت و جرایم امنیتی دیگر رسیدگی نمایند. لذا قانون آیین دادرسی جرایم نیروهای مسلح مصوب 1393 تا حدودی به این ابهامات و اجمال و معایب قانونی در این رابطه پایان داده است، اما همچنان این گونه صلاحیت های اضافی مطابق تبصره 1 ماده 579 قانون یاد شده باقی مانده است که در این رابطه نیازمند بازنگری و اصلاح می باشد.

دادگاههای نظامی، توسعه صلاحیت، صلاحیت اضافی