ابوالحسن شاکری - دکترای حقوق کیفری و جرم شناسی، دانشیار دانشکده حقوق دانشگاه مازندران، بابلسر
غلامرضا شیرازی - دانشجوی دکتری حقوق کیفری و جرم شناسی، دانشکده حقوق مازندران، بابلسر

اولین و حساس ترین مرحله شکل گیری یک پرونده کیفری تحقیقات مقدماتی است. در مرحله تحقیقات مقدماتی دو حق با یکدیگر مواجه می شوند، یکی حق اجتماع و دیگر حقوق متهم. از مهمترین حقوق دفاعی متهم که در قوانین اساسی و آیین دادرسی کیفری تصریح شده اند عبارتند از حق تفهیم اتهام با ذکر دلایل، حق رسیدگی سریع، حق آگاه کردن خانواده متهم، حق داشتن وکیل، حق تذکر به مواظبت در اظهارات و حق سکوت. حق سکوت یکی از برجسته ترین این حقوق است. حق سکوت متهم و تفهیم آن به متهم در آیین دادرسی کیفری مصوب 1392 به رسمیت شناخته شده است. گروهی از حقوق دانان بر این باورند که حق سکوت بیشتر مورد استفاده بزهکاران حرفه ای قرار می گیرد. بی اعتباری تحقیقات و استنباط مخالف بر علیه متهم از آثار این حق بشمار می روند. مظنون یا متهمی که پس از اعلام حق سکوت توسط مقام تعقیب آگاهانه و داوطلبانه با پلیس صحبت می کند، در واقع استفاده از حق سکوت را اسقاط کرده است.

حق سکوت، مقامات تعقیب، استنباط مخالف، تحقیقات مقدماتی، اسقاط حق