مریم جلالی - علوم پزشکی گلستان
محمد مهدی بطیار - علوم پزشکی گلستان

مقدمه و بیان مساله: سرطان پستان، شایع ترین سرطان در زنان و اولین علت مرگ ناشی از سرطان در زنان 44-40 ساله است. این بدخیمی، 33% سرطان های زنان را تشکیل داده و مسئول 19% از مرگ های وابسته به سرطان می باشد. آمار و شواهد حاکی از افزایش مداوم شیوع سرطان پستان می باشد. متاسفانه میزان ابتلا به این سرطان در برخی از کشور ها به ویژه کشور ما به شدت رو به افزایش است. لذا شناسایی عوامل خطر زای احتمالی و شناخت نقش انها در ابتلا به این نوع سرطان، در جامعه ما بسیار اهمیت دارد. هدف: شناخت و بررسی مهم ترین عوامل خطر و میزان تاثیر آن ها در بروز سرطان پستان. مواد و روش کار: این مطالعه از نوع متاآنالیز بوده که از طریق جستجو در مقالات معتبر داخلی به مرور پژوهش های مرتبط با مهم ترین عوامل خطر و میزان تاثیر ان ها در بروز سرطان پستان پرداخته است. یافته ها ، بحث و نتیجه گیری: سرطان پستان رابطه مستقیم با افزایش سن دارد. سن پایین تر شروع قاعدگی، سن بالاتر اولین بارداری و همچنین سن بالاتر بروز یائسگی، ریسک ابتلا را افزایش می دهد. این موارد نشانگر وابستگی سرطان پستان به هورمون های جنسی است. زنانی که سن شروع اولین قاعدگی ان ها 16 سالگی بوده است حدود 60-50% افرادی که در سن 12 سالگی قاعده شده اند به سرطان پستان مبتلا می شوند. همچنین افرادی که اولین بارداری خود را در سن زیر 20 تجربه کرده اند، نسبت به زنان نولی پار، 40-30% کمتر ریسک ابتلا به سرطان پستان دارند. علت این امر قرار گیری مداوم در معرض استروژن داخلی در غیاب غلظت کافی پروژسترون است. نقش فاکتورهای ارثی و ژنتیکی به عنوان عوامل مستعد کننده درابتلا به سرطان پستان تایید شده است. یک سوم از کل مبتلایان ، دارای سابقه مثبت وقوع سرطان پستان در یک نفر یا تعداد بیشتری از وابستگان درجه اول یا دوم خود هستند. در افرادی که خواهر یا مادر مبتلا به سرطان پستان داشته اند، ریسک ابتلا 4 برابر است . مصرف مواد غذایی پر چرب و سرخ کرده احتمال بروز سرطان پستان را تا دو برابر افزایش می دهد. کیفیت و کمیت چربی رژیم غذایی هر دو بر ایجاد این بیماری موثرند. بنابراکثر اطلاعات موجود وزن بالا با بروز سرطان پستان ارتباط دارد. میزان ریسک در زنان چاق 1/5-2 برابر سایرین است که این ریسک مربوط به دوران یائسگی می باشد. در زنانی که سابقه مثبت قبلی از بروز سرطان پستان دارند ریسک ابتلای پستان سمت مقابل 4-3 برابر است. همچنین با وجود سابقه قبلی از کارسینوم تخمدان یا رحم احتمال بروز سرطان در پستان 1/4-1/3 برابر افزایش می یابد. مصرف طولانی مدت قرص های ترکیبی در افرادی که سن خیلی پایین داشته و یا بارداری را پشت سر نگذاشته اند، می تواند در بروز سرطان موثر باشد. هرچند نقش این عوامل در ایجاد سرطان پستان حتی در صورت مثبت بودن بسیار اندک خواهد بود. افرادی که دارای این عوامل خطر هستند نباید تصور کنند که حتما به سرطان پستان مبتلا می شوند بلکه با آگاهی از این عوامل باید مراقبت و پیگیری کافی برای پیشگیری و تشخیص زودرس انجام گیرد.

سرطان پستان، عوامل خطر، میزان تاثیر، بروز