سمانه زین العابدین زاده - کارشناس ارشد معماری

هویت،مجموعه ای ازصفات ومشخصاتی است که باعث تشخیص یک فردیااجتماع ازافرادوجوامع دیگرمی شود.همچنین هویت در مکان هابه واسطه ایجادوتداعی خاطرات عمومی دراستفاده کنندگان ،دلبستگی رادرآنهابوجودمی آورد.براین اساس،هویت هرشهر مجموعه ای ازعناصرشناختی وبصری است که امکان شناسایی وانبساط خاطررابرای ساکنان آن شهرفراهم می آورد.ازسویی دیگر هویت هرشهر،خاصه دربافت کهن،تاریخیویاتعاملات ساکنان محلی ونوع ومیزان ارتباط آنهابایکدیگر است.درواقع بایدگفت بخشی ازهویت موجوددربافت های کهن شهری که درحال حاضردرحال افول وکمرنگ شدن است،هویت اجتماعی آن شهرمی باشد.همچنین هویت درمکان هابه واسطه ایجاد وتداعی خاطرات عمومی،دراستفاده کنندگان است ودلبستگی رادرآنهابوجود آورده،که این همان حس مکان است.به همین دلیل هویت وحس مکان یکی ازمولفه های اصلی درمیزان ارزشمندی بافتهای شهری محسوب می شوند.ازاین روبازاریکی از فضاهایی است که درطول سالیان متمادی، پیوندی مهم واستواربین مراکزسه گانه مذهب، اقتصادوسیاست ایجادکرده است وبه عنوان عنصرمهم شهرها بشمارمی رود.امروزه حس تعلق ودلبستگی دراین مکان به دلیل یادآوری خاطرات جمعی افزایش یافته وازایننوع مکان هابه عنوان یکی ازمکان های هویت بخش به شهرهانام برده می شود.دراین راستااین پژوهش به دنبال واکاوی وجوه ریشه های نقش حس مکان دربازیابی هویت به مکان های تاریخی ودرپی پاسخ به این پرسشکه بازارچه نقشی درتوصیف هویت یک شهروفرهنگ مردم آن منطقه دارد؟ شکل گرفته است.آنچه درابتدای بحث بدیهی می نمایدوجودپاره ای تشابهات میان حس مکان وحس تعلق می باشد؛زیرامکان مفهومی انتزاعی وذهنی نیست بلکه نخستین قرارگاه ارتباط مستقیم باجهان ومحل زندگی انسان است.به همین دلیل سرشاراز معنا،واقعیت های کالبدی وتجربه های انسانی بوده ورابطه عاطفی عمیقی باانسان برقرارمی کند.داشتن مکانی مشترک به معنای داشتن هویت مشترک است واستفاده انسان ازمکان برای بیان احساس مکانی همراه باهویت پذیری درسطوح محلی،منطقه ای،ملی وجهانی موثراست.

هویت،حس مکان،دلبستگی به مکان،بازارسنتی تبریز