درآمدی بر رویکرد مشارکت محور برای شناسایی و ارزیابی احساسات و ترجیحات رنگی شهروندان در فضای شهری (نمونه موردی بررسی مقطعی از بزرگراه شهید نواب صفوی)

رنگ یکی از مهمترین عناصر بکار رفته در منظر شهری است که می تواند در ارتقای هویت فضاهای شهری موثر باشد. برنامه ریزی منظر رنگی شهرها به عنوان شاخه ای از علم روانشناسی محیط، مانند برنامه ریزی پالت رنگی در دکوراسیون داخلی یک ساختمان دارای قواعد مشخصی است که کمتر مورد توجه قرار گرفته است. اما پژوهش حاضر باهدف استفاده از مشارکت شهروندان سعی در شناسایی و ارزیابی احساسات و ترجیحات رنگی آنان در فضای شهری دارد؛ لذا با شناسایی روش های اخذ نظرات افراد در ادراک منظر رنگی مانند روش VEP و استخراج متغیرهای سنجش و طراحی پرسشنامه تصویری مربوطه، سعی شده ترجیحات رنگی شهروندان در یک فضای عمومی شهری به عنوان نمونه (مقطعی از بزرگراه شهید نواب صفوی) تحلیل گردد. جامعه آماری این پژوهش به سه دسته تقسیم می شود دسته اول ساکنان، دسته دوم شاغلان و دسته سوم عابران محدوده که با استفاده از روش نمونه گیری خوشه ای تعیین شده اند. سپس نتایج با روش تحلیل کیفی و کمی (با ابزارهایی مانند نرم افزار Image color Analyser و SPSS ) تحلیل شده اند و پس از بررسی نحوه انعکاس نتایج ارزیابی ترجیحات رنگی شهروندان در برنامهریزی طرح منظر رنگی محدوده مورد مطالعه، جمع بندی و پیشنهادات کلیدی ارائه شده اند. برخی از اهم پیشنهادهای مذکور مشتمل بر موارد ذیل هستند: سکانس بندی فضاهای شهری و برداشت ترکیب رنگ در هر سکانس به کمک نرم افزارهای تجزیه و تحلیل رنگ، تعیین رنگ های غالب در هر سکانس و نیازهای افزودن یا کاستن رنگ از نظر الگوی هارمونی رنگ ها، تعیین نقش و عملکرد غالب هر فضای شهری و پالت رنگی پیشنهادی متناسب با عملکرد هر فضا، مطالعات اقلیم غالب شهر و استخراج اصول لازم برای تعدیل اقلیم به کمک منظر رنگی، تعیین مخاطبان غالب هر فضا و مطالعه مشخصه های ادراکی آنان از رنگها، اخذ نظرات و ترجیحات شهروندان برای برنامه ریزی منظر رنگی در هر سکانس و ارائه طرح بهبود منظر رنگی پیشنهادی بر اساس انعکاس ترجیحات رنگی شهروندان.

Keywords:

رویکرد مشارکت محور , روش VEP , ترجیحات رنگی شهروندان , پالت رنگی , منظر رنگی شهر