رضا موسی زاده - دانشگاه آزاد اسلامی واحد رشت، گروه مهندسی عمران، گیلان، ایران
محسن موسیوند - دانشگاه آزاد اسلامی واحد گنبد کاووس، گروه مهندسی عمران، گنبد کاووس، ایران
امیر محمد امیری - دانشگاه لرستان، لرستان، ایران

ساخت تونل در محیط های شهری از دیرباز جزء چالش های بزرگ مهندسان ژئوتکنیک محسوب شده است. این موضوع به دلیل رفتار پیچیده و تغییرات مسیر تنش در باربرداریهای بوقوع پیوسته در زمان حفر و رفتار تابع زمان بعد از نصب پوشش تونل است. مدل سازی های عددی دو بعدی و سه بعدی متعددی در ادبیات مهندسی جهت تحلیل و طراحی تونل ارائه شده اند. با این حال تحلیل های دو بعدی به علت کوتاه نمودن زمان و کاهش پیچیدگی های موجود در تحلیل راهکاری مناسب جهت تحلیل اولیه تونل ها به نظر می رسد. از میان روش های دو بعدی ارائه شده برای تحلیل تونل، روش همگرایی- همجواری از دقت عمل بهتری نسبت به سایر روشها دارا است. با این حال، این روش بیشتر برای محیط سنگی و نیز محیط همسان مورد استفاده قرار گرفته شده است. پارامتر لامبدا در روش حاضر در اکثر تحقیقات به عمل آمده یک عدد ثابت در اطراف تونل است. این موضوع در تناقض با رفتار پیچیده برشی و شعاعی تنش در اطراف تونل است. تعیین این پارامتر نیازمند ترسیم سه منحنی (منحنی مشخصه زمین، منحنی مشخصه لاینینگ، منحنی تغییرشکل طولی تونل) است. در این تحقیق با استفاده از یک سری تحلیل های پارامتریک با نرم افزار تفاضل محدود FLAC 2D به بررسی این تغییرات منحنی مشخصه زمین در زوایای مختلف در تونل دو قوسی پرداخته شده است. نتایج تحلیل نشان دهنده میزان تغییرات موجود در منحنی مشخصه زمین در زوایای مختلف و شعاع های مختلف تونل است. این موضوع بیان کننده این امر است که برای زوایای مختلف آزادی های تنش مختلفی باید لحاظ نمود و در نظر گرفتن یک مقدار لامبدا در روش همگرایی همجواری پاسخ های نادرستی را ارائه خواهند نمود.

روش همگرایی همجواری، منحنی مشخصه زمین (GRC)، آزادی تنش (λ)، تونل های سطحی