سازوکارهای تقویت کارکرد پژوهشی دانشگاهها در پیوندی هم افزایانه با نظام تحقیقات کشاورزی

از دیدگاهی نظام مند می توان شاهد حضور کنشگران نهادی مختلفی در گستره توسعه پایدار کشاورزی بود که هرکدام بنا به رسالتها و توانمندیهای خویش در راستای تحقق اهداف توسعه پایدار کشاورزی، ایفای نقش می نمایند . سازمانهای ترویجی، موسسات تحقیقاتی، دانشگاه ها و مراکز عالی آموزش کشاورزی به لحاظ گروه بندی نهادی جزء نهادهای توانمندساز در بخش کشاورزی قرار می گیرند که از پیوند تعاملی و نهادینه با تشکلهای کشاورزان و مولدان بخش کشاورزی برخوردارند . از این بین، مراکز آموزش عالی کشاورزی نقش بسزایی را در تربیت محققان، مروجان، مولدان بخش کشاورزی عهده دار می باشند . این امر تنها بخشی از رسالت خطیر نظام آموزش عالی کشاورزی است . از نهادهای دست اندرکار آموزش عالی کشاورزی انتظار می رود تا در راستای تولید و اشاعه دانش و فناوری نوین در بخش کشاورزی سهیم باشند . برای تحقق این امر، مراکز آموزش عالی کشاورزی نیازمند تقویت ظرفیتهای تحقیقاتی و برون رسی در کنار فرآیندهای آموزشی مبتنی بر راهبردهای تدریس _ یادگیری خویش هستند . اما این یک روی سکه است که در واقع متوجه ابعاد و مولفه های درون سیستمی نظام آموزش کشاورزی است . روی دیگر سکه بعد فراسیستمی و تعاملات بین نهادی نظام آموزش عالی کشاورزی است که در شمایل پیوند دانشگاه با موسسات تحقیقاتی، واحدهای ترویجی، دستگاههای اجرایی، صنعت، وسایر تشکلهای محلی، ملی و بین المللی جلوه گر می شود . از منظر نظام دانش و اطلاعات کشاورزی مراکز آموزش عالی کشاورزی در تعامل با موسسات تحقیقاتی و واحدهای ترویجی می توانند نقش قابل ملاحظه ای را د ر راستای توسعه دانش و فناوریهای کشاورزی از یکسو و بهبود فرایندهای آموزشی مربوطه ایفا نمایند . از سوی دیگر نهادهای پژوهشی وترویجی نیز به واسطه ارتباط با دانشگاهیان، بهره مندی از امکانات آموزشی دانشگاهی، فرصتهای آموزشی کوتاه مدت و بلند مدت، تعامل با محیطهای علمی ارتقا خواهند یافت . تعامل نهادینه نظام تحقیقات کشاورزی با دانشگاهها و مراکز آموزش عالی کشاورزی می تواند زمینه را برای تربیت و آموزش محققان و نیروی انسانی لازم برای بخش تحقیقات، استفاده از بنیه کارشناسی و دست آوردهای علمی و تحقیقاتی همدیگر در جهت ارتقای کارایی طرفین فراهم آورد . درحال حاضر می توان شاهد تجارب مختلفی در سطح جهان از نقش آفرینی کارآمد و اثربخش دانشگاهها و مراکز آموزش کشاورزی در عرصه تحقیقات کشاورزی در چارچوب نظام های ملی تحقیقات کشاورزی یا نظام های دانش، اطلاعات وفناوری کشاورزی بود . با توجه به اهمیت بهبود جایگاه دانشگاهها و مراکزآموزش عالی کشاورزی در عرصه تحقیقات کشاورزی در فرآیند توسعه پایدار به عنوان یکی از کارکردهای نظامهای دانش و اطلاعات کشاورزی، در این مقاله سعی برآن است تا با برمبنای واکاوی شواهد تجربی، رویکردهای سیاستی و نیز الگوهای نظری، زمینه ها، سازوکارها و استلزامات ایفای نقش موثر مراکز آموزش عالی کشاورزی در گستره تحقیقات کشاورزی متناسب با توسعه پایدار بخش کشاورزی،سازوکارهای تقویت پیوند هم افزایانه نظامهای آموزش عالی کشاورزی و نظام ملی تحقیقات کشاورزی تبیین گردد

Keywords:

توسعه کشاورزی , تحقیقات کشاورزی , آموزش عالی کشاورزی , تحقیقات دانشگاهی , نظام دانش و اطلاعات کشاورزی