مولفه ها و تجارب نقش آفرینی دانشگاهها در نظام ملی تحقیقات کشاورزی

نظامهای ملی تحقیقات کشاورزی بطور مرسوم عهده دار سامان دهی و هدایت فرآیند نوآوری و توسعه فناوری در بخش کشاورزی به شمار می روند . در پرتو شکل گیری و ظهور یک دیدمان جدید برای تحقیقات کشاورزی، با کاهش حضور بخش دولتی بویژه در عرصه های تأمین مالی تحقیقات بخش عمومی ، موسسات مزبور مجبور به سامان دهی و جمع و جور نمودن فعالیتهای خویش از یکسو و زمینه سازی برای حضور موثر کنشگران نهادی نظیر دانشگاهها در نظامهای ملی تحقیقات کشاورزی می باشند . این به معنای تلاش دانشگاهها برای در اختیار قرار گرفتن نقش موسسات ملی تحقیقات کشاورزی نیست، بلکه وضعیت جدید ایجاب می کند که دانشگا هها به شرکایی اثربخش و کارآمد برای موسسات تحقیقاتی بدل گردند و با هم د ر راستای تحقق اهداف توسعه ملی بطور اعم و توسعه پایدار بخش کشاورزی بطور اخص فعالیت نمایند . همکاری دانشگاه ها و موسسات تحقیقاتی می تواند هم افزایانه 1 باشد، چرا که این دو نهاد یا نظام از ظرفیت ها و منابعی برخوردارند که می تواند مکمل همدیگر باشد . هر کدام از این دو از مزایای نسبی مطلوبی برای عهده دار شدن فعالیتهای معین بر روی پیوستار تحقیقات کشاورزی از تحقیقات پایه تا تحقیقات سازگاری برخوردارند . بنابراین توسعه روابط اثربخش و سایر سازوکارهای ترقی دهنده همکاری مشترک بین دانشگاهها و موسسات تحقیقاتی ، منافع متقابلی را بر هر دو طرف درپی دارد و توانایی آنها را برای پاسخگویی به نیازهای کشاورزان، بخش کشاورزی و جامعه به عنوان یک کل ارتقا می بخشد . با فرض آشکار بودن اهمیت ایفای نقش دانشگهاها و مراکز آموزش عالی کشاورزی در عرصه تحقیقات کشاورزی و لزوم بهسازی پیوند نظام آموزش عالی کشاورزی و نظام تحقیقات کشاورزی، این سوال ممکن است مطرح شود که آیا دانشگاهها در موقعیتی هستند که بتوانند در تحقیقات توسعه گرا، ایفای نقش نمایند؟ اگر پاسخ مثبت است، ایفای نقش مورد نظر می بایستی به چه نحو صورت گیرد؟ و چه سازوکارهایی را می توان برای نهادینه س ازی و تقویت پیوند نظامه ای آموزش عالی کشاورزی و نظام تحقیقات کشاورزی در دستور کار قرار داد؟ در این مقاله تلاش شده است تا به مدد مرور مبانی نظری و شواهد تجربی، پاسخی مقتضی برای پرسشهای مطروحه ارایه شود و برخی مسایل پیش روی تحلیل گردد .

Keywords:

توسعه کشاورزی , تحقیقات کشاورزی , آموزش عالی کشاورزی , تحقیقات دانشگاهی , نظام دانش و اطلاعات کشاورزی