کریم علی محمدی - استادیار دانشکده الهیات دانشگاه شهید مدنی آذربایجان

سعادت انسان رهین تزکیه نفس و انجام اعمالی است که در تربیت روح انسانی ضروری است. قرآن کریم و روایات، بیداری و زدودن غبار غفلت از جان را دو قدم آغازین سیر و سلوک و تربیت معنوی می دانند؛ چرا که تصفیه و تخلیه در رسیدن به مقصد لازم است. حالت یقظه و بیداری به وسیله تفکر در نعمتهای خداوند و عذاب جهنم و توجه به سرگذشت اقوام گذشته که در اثر اعمال قبیح مسخ و هلاک شدند و نیز امتحانات مختلف خداوند حاصل می شود. پس از بیداری لازم می آید تا سالک توبه حقیقی نماید و آن گاه مراحل سیر و سلوک را با مواظبت از نفس، به وسیله مشارطه و مراقبت روزانه و محاسبه در هنگام خواب و معاقبه آن، به جا آورد. مراقبت و کنترل نفس از راههای کشیدن جدول عمل برای هر عضو، توکل به خدا، توسل به معصومین علیهم السلام، یادآوری مرگ و مواقف قیامت و سجده طولانی با ذکر یونسیه و نیز اخلاص در عمل و اعتقاد محقق می شود.

تربیت معنوی، مراحل سلوک، قرآن، روایات