حسین شیخ حسینی - استادیار دانشگاه پیام نور
طوبی سلطانی - فارغ التحصیل رشته کامپیوتر، گرایش سخت افزار، دانشگاه پیام نور گرمسار
هانیه امیدی پارسا - دانشجوی کارشناسی ارشد رشته مدیریت ساخت، دانشگاه علوم و تحقیقات تهران

امروزه باشدت یافتن حوادث وسوانح اعم از بلایای طبیعی وجنگهای متعدددرمنطقه خاورمیانه باعث بوجود آمدن خسارات بسیاری درنقاط شهری شده است ازجمله قسمت هایی که درشهرها مورد حمله دشمن قرارمی گیرند تاسیسات و تجهیزات شهری ومراکز حیاتی شهر هستند که درصورت هرگونه اختلال و تخریب درآنها کارکرد و حیات شهرفلج میشود ازطرفی هزینه های اجرا و احداث این تاسیسات بسیاربالا بوده و نیز حین تخریب برخی تاسیسات شهری ازجمله تاسیسات گازرسانی علاوه برخسارات مالی وخساراتجانی بیشماری نیز درپی دارد همچنین شریانهای حیاتی شهرها همواره درمعرض تهدید بلایای طبیعی بوده لذاپرداختن به مسئله پدافندغیرعامل درمکان یابی و برنامه ریزی مزاکر و درتاسیسات شهری زجمله تاسیسات گازرسانی ،برق ،آب، فاضلاب ،شبکه های ارتباطی مانندراهها ، مخابرات و....ضروری می نماید لذا رعایت ملاحظات دفاع غیرعامل در دربرنامه ریزی شهری، شهرسازی و طراحی شهری تاثیربسزایی درکاهش اسیب پذیری شهرها داشته و منجربه کاهش خسارات وارده شده،عوارض نامطلوب ، و میزان مقاومت ،دفاع ،اقدامات پیشگیرانه وسهولت مقابله را درمواقع جنگ و بحران افزایش می دهد مطالعه حاضر به بررسی ابعاد مختلف پدافند غیرعامل دررابطه با تاسیسات شهری درمحدوده عمل شهرها می پردازد . با گذشت زمان همان گونه که شاهد پیشرفت علم و فناوری در عرصه های مختلف زندگی بشر هستیم، تهدیدات و تهاجمات بین کشورها نیز شکل خود را تغییر داده است از این رو در این مقاله سعی شده است پدآفند غیرعامل و تاثیرآن بر کاهش آسیب پذیری زیرساختهای شهری با رویکرد مکان یابی مراکز فعالیتی شهرها باذکر نمونه مورد توجه قرارگیرد؛ تا با مطالعه در این زمینه،به نتایجی همچون بهترین مکان جهت استقرار این نوع فعالیت ها در جهت کاهش خسارات ناشی از تهدیدات،شناسایی و پیش بینیمکانهای مناسب و امن جهت اسکان موقت در هنگام وقوع حوادث و مکانیابی تاسیسات حیاتی در سطح فرامنطقه ای نام برد .روش تحقیق تاریخی –علی وتطبیقی بااولویت اقدامات پیشگیرانه درطراحی وساخت شهرها وتجهیز مجتمع های زیستی به سامانه های مدیریت ریسک وبحران می باشد.

تاسیسات شهری، کاهش خسارات مالی و جانی،مکانیابی،پدافندغیرعامل، اقدامات پیشگیرانه وسهولت مقابله ، تجهیزمجتمع های زیستی ، سامانه های مدیریت ریسک وبحران ،شدت یافتن حوادث وسوانح