بررسی جایگاه مؤلفههای شهرسازی اسلامی در توسعه شهری پایدار

شهرها و مجتمعهای زیستی از جمله بارزترین و ملموسترین جلوههای فرهنگ بشری است که با ارانه فضاهای عینی و قابل ادراک، بسیاری از مؤلفههای فکری و ذهنی متاثر و منتج از آن را بیان میکند. علاوه بر این نوع ارتباط، فضاهای شهری، محیطیفرهنگساز و تاثیرگذارند که میتوانند در شکلگیری نظام زیر ساختی و ذهنی جامعه اثربخش باشند. شهرسازی اسلامی در پی آنست تا با بهرهگیری از شعار اصلی توحیدی)لا اله الا الله( همه محورها و اجزای بنا را متوجه محور اصلی و توجه به او نماید و غیر او را به ورطه فراموشی بسپارد. به منظور تجسم بخشیدن به این امر واجب، معماری اسلامی تلاش نموده است تا با ایجاد مرکزیت در بناو پیوند بین فضاهای بیرونی و درونی به شکل فضایی دعوت کننده، از آثارشان به عنوان واسطهای برای تعالی روحی و سیر معنوی به سوی ملکوت اعلای خداوند بهره گیرند و در سایه بندگی، آرامش قلبی و امنیت برقرار شود و بستر لازم برای ظهور عدالت و به دنبال آن توسعهی پایداری به وجود آید. هدف این مقاله، آنست که با معرفی و مقایسه شاخصهای شهرسازی اسلامی با توسعه پایدار شهری، به این ادعا که آیا شهرسازی اسلامی دارای نقش و جایگاهی در توسعه پایدار شهری میباشد یا نه؟ پاسخ دهد. در این راستاابتدا به بیان مفاهیمی از شهراسلامی، شهرسازی اسلامی، مؤلفههای شهرسازی اسلامی و به دنبال آن تبیین چارچوب نظری شهر پایدار خواهیم پرداخت. این پژوهش به لحاظ ماهیت و روش، توصیفی تحلیلی است و از دیدگاه اهداف، پژوهشی کاربردی است. - ماحصل این جستار به این مطلب اذعان دارد که بکارگیری مولفههای شهرسازی اسلامی در طراحی شهری نه تنها به ایجاد محیط-زیست سالمتر، عدالت فراگیرتر و زندگی با کیفیتتر منجر گردیده بلکه راهگشایی برای شهرهای کنونی ما در رسیدن به پایداری در تمامی عرصهها می باشد.

Keywords:

شهر اسلامی , شهرسازی اسلامی , مولفههای شهرسازی اسلامی , توسعه پایدار شهری , شاخصها