فهیمه سراوانی - عضو هیئت علمی دانشگاه زابل

با توجه به ماهیت رسمی و درباری هنر نگارگری در ایران، اهمیت کمی و کیفی صحنه های مربوط به دربار و بویژه صحنه های مربوط به شخص پادشاه در این هنر، امری معمول و طبیعی به نظرمی رسد. این اهمیت با توجه به موقعیت قرار گیریپادشاه در تصویر و نیز تمهیدات بصری نگارگر در چینش عناصر تصویری دو چندان می شود. با این وجود آنچه که کمتر بدان پرداخته شده است، نحوه جلوس پادشاه و طرز طراحی فیگور و حالات وی در این صحنه هاست. پژوهش حاضر ضمن مطالعه توصیفی صحنه های جلوس شاهانه در نگارگری تیموریان، به تحلیل و بررسی سیر تحول جلوس پادشاه در این صحنه ها پرداخته وتوزیع کمی آنها را با توجه به گونه متنی نسخ مصور، آنالیز نموده است. شناسایی پادشاه به تصویر در آمده، بسته به ماهیت متنی که تصویر در آن به انجام رسیده است، متفاوت میباشد. در متوناسطورهای و حماسی، که از لحاظ کمی بیشترین تعداد نگاره های جلوس را به خود اختصاص داده اند، با تیپ پادشاهی، یعنی با پادشاه بدون ویژگی های فردی روبرو هستیم. دلایل این امر و سیر تحول جلوس شاهانه در طول دوره تیموری از محورهای مطالعاتی پژوهش حاضر می باشند

جلوس شاهانه، مکتب تیموری، فضای درباری