محمد مهدی مولایی - دانشجوی دکتری دانشگاه تهران و مدیر مسئول آینده بان
حامد طالبیان - دانشجوی دکتری روابط بین الملل دانشگاه خوارزمی
حمیدرضا حسن پور - کارشناس ارشد پژوهش علوم اجتماعی دانشگاه خوارزمی
زینب مولایی - کارشناس ارشد مدیریت اجرایی (گرایش مدیریت استراتژیک) دانشگاه تهران

در آینده پژوهی استراتژیک، مهمتر از شناسایی مسائل اصلی آینده، شناسایی روابط بین آنهاست چرا که در عالم واقع این متغیرها بر یکدیگر اثرگذار بوده و هیچکدام به صورت مستقل قابل تحلیل نیستند. این نگاه متقابل و شبکه ای به مسائل کشور نخستین بار در سطح ملی در گزارش «آینده پژوهی ایران 1393» معرفی شد که هم در حوزه های مختلف علمی و دانشگاهی و هم در حوزه های مدیریتی و سیاست گذاری مورد توجه قرار گرفت. این مقاله با ارائه گزارشی از پروژه «آینده پژوهی ایران 1394» این نگاه را تداوم و توسعه داده است. بدین منظور با بهره گیری از نظرات شهروندان و سپس اولویت دهی خبرگان، تعداد 100 متغیر تاثیرگذار بر ایران در سال 1394 شناسایی و سپس از طریق پنل خبرگان اثرات متقابل آنها مشخص شده است. از این 311 متغیر، 33 مورد در حوزه سیاسی، 7 مورد در حوزه سلامت، 31 مورد در حوزهمحیط زیست، 3۱ مورد در حوزه بین الملل، 33 مورد در حوزه اجتماعی، 7 مورد در حوزه علم و فناوری، 37 مورد درحوزه اقتصادی، 31 مورد در حوزه فرهنگ، 1 مورد در حوزه دین و 1 مورد در حوزه صنعت قرار دارند. بر این اساساز سوی خبرگان بهعنوان با اهمیتترین متغیر ایران 3131 شناسایی شد. این متغیر در رابطه » سرنوشت پرونده هستهای «شبکهای با 33 متغیر دیگر قرار داشته و از آنها به میزانهای مختلف تاثیر میپذیرد و بر آنها تاثیر میگذارد. بههمینترتیب سایر 33 متغیر دیگر نیز در شبکه روابط متقابل متغیرها قرار دارند. با جمعبندی تحلیلها در نهایت میتوان گفتدر دنیای پیچیده کنونی اتخاذ رویکرد شبکهای و اثرات متقابل به مسائل، ضروری و اجتنابناپذیر بهنظر میرسد که لازماست مورد توجه پژوهشگران، سیاستگذاران و مدیران باشد.

آینده پژوهی ، آینده ایران ، آینده بان ، مسائل ایران ، تحلیل شبکه ، تحلیل اثرات متقابل ،