سکینه محمدی - دانشجوی کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران
علیرضا وفائی نژاد - استادیار و مدیر گروه GIS & RS ، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران

در برنامه توسعه اغلب شهرها و روستاها و مراکز صنعتی و اقتصادی ایران به ویژه در چندین دهه گذشته مدیریت ریسک سوانح طبیعی آنگونه که باید در نظر گرفته نشده است به نحوی که شکنندگی های زیست محیطی، گسترش شریانهایحیاتی درهم تنیده و پدیده متوقف نشدنی توسعه شهرهای بزرگ، بیش از هر زمان دیگری تاکنون، جوامع ما را آسیبپذیر ساخته و مدیریت رخدادهای طبیعی را به یک چالش اساسی برای دولتها و حکومتهای محلی مبدل ساخته است. امروزهتصمیمگیری سالم برای اداره بهتر شهرهای در معرض آسیب، سر لوحه تمامی سازمانها و دولتهای محلی و مرکزی شدهاست.ارزیابی ریسک بلایای طبیعی، اولین گام دشوار برای نیل به مدیریت جامع ریسک و ساختن شهرهایی تابآور و آماده بهمنظور مواجهه هوشمندانه و عالمانه با وقوع سوانح طبیعی میباشد.طراحی و پیادهسازی سیستمهای پشتیبان تصمیمگیری مکانی ) SDSS (، یکی از موثرترین ابزارها و مولفههای جامعه وسازمان آماده میباشد؛ به طوری که با استفاده از سیستمهای پشتیبان تصمیمگیری مکانی میتوان پارامترهای ارزیابیریسک و احتمال وقوع آن را مدلسازی نموده و گامهای کاهش ریسک را با احاطه کامل بر کلیه اطلاعات موجود برداشت. بدیهی است فقدان این سامانهها، ما را در انتخاب اولویتها و تصمیمات کامل، صحیح و به هنگام دچار تردید و سردرگمیو گاها خطاهای جبرانناپذیر مینماید و مدیریت بحرانهای واقعی را به چالش خواهد کشید. سامانه اطلاعات جغرافیایی در ارزیابی ریسک نقش پایهای داشته و نرمافزارهای GIS یکی از مهمترین سیستمهای پشتیبانتصمیم را شامل میشوند. این مقاله درصدد است نقش سیستمهای پشتیبان تصمیمگیری مکانی در ارزیابی خطر بلایایطبیعی را در حکمرانی خوب، برجسته ساخته و با اسلوبی عالمانه پارامترهای مؤثر در ارزیابی خطر بلایای طبیعی را شناسائی نموده و با روشهای علمی، چگونگی تبدیل آنها به شاخصهای قابل ارائه به صورت دادههای مکانی را مورد بررسی قرار دهد.

مدیریت بحران، سیستمهای پشتیبان تصمیمگیری مکانی، SDSS ، سوانح طبیعی، ریسک، GIS