متین خالقی - عضو هیات علمی دانشگاه دریانوردی و علوم دریایی چابهار
سهیلا شیرزهی - دانشجوی دانشگاه دریانوردی و علوم دریایی چابهار

امروزه صدف های خوراکی بخش مهمی از تولیدات شیلاتی را به خود اختصاص داده اند. با توجه به رشد روزافزون جمعیت و نیاز بیشتر به منابع پروتئینی و از سویی، کشش مصرف کنندگان به سوی غذاهای دریایی و آگاهی از ارزش و سلامت آنها، دولت ها بدنبال بررسی راه هایی برای افزایش تولید غذاهای دریایی از طریق آبزی پروری می باشند. مزارع پرورش ماهی و میگو با نگرانی های جدی زیست محیطی و اقتصادی از جمله هزینه، تسهیلات، تجهیزات، امکانات، غذا، آلودگی، بیماری ها، میزان تلفات حین جابجایی و در طول دوره پرورش، رسیدن به اندازه بازاری و ... درگیر هستند. اما مزارع پرورش صدف های خوراکی مشکلات کمتری دارند. از طرفی، این موجودات با فیلتر کردن آب و حذف ذرات میکروسکوپی آن را تصفیه کرده و سبب کاهش کدورت، بهبود کیفیت آب و افزایش نفوذ نور شده و با حذف مواد مغذی از یوتریفیکاسیون آب ها جلوگیری می کنند. همچنین، فراوانی و تنوع گونه ای را تحریک کرده و زیستگاهی برای ماهیان جوان، خرچنگ ها و دیگر ارگانیزم ها فراهم می آورند. صدف های خوراکی از سطوح پایین زنجیره غذایی مانند فیتوپلانکتون ها تغذیه کرده و پرورش آن ها نیازی به غذا، کود، علف کش، سموم و مواد شیمیایی و آنتی بیوتیک نداشته و در نتیجه خطری برای محیط زیست ندارند. پرورش صدف های خوراکی می توانند ابزارهای جایگزینی برای کمک به تکمیل عرضه غذاهای دریایی ارائه نمایند. در کشور ما نظر به فراهم بودن شرایط کشت و پرورش این صدف ها و وجود گونه های بومی، آگاهی از چگونگی پرورش آن ها و اقدام برای راه اندازی و حمایت از این صنعت ضروری به نظر می رسد. این مقاله بمنظور کمک به صنعت آبزی پروری و شناسایی تاثیرات زیست محیطی، مزایا و محدودیت های پرورش صدف های خوراکی ارائه می گردد و نقش آن ها را در تامین پروتئین حیوانی، بهبود شرایط زیست محیطی، اشتغال زایی و ارزآوری نشان می دهد.

صدف های خوراکی، مزارع پرورشی، اویستر، کلم، ماسل