موسی غلام زاده سراب - دانشگاه بیرجند، دانشکده منابع طبیعی محیط زیست، دانشجو کارشناسی ارشد، گروه محیط زیست
علیرضا پورخباز - دانشگاه بیرجند، دانشکده منابع طبیعی محیط زیست، استادیار گروه محیط زیست
مهدی حسن پور - اداره کل حفاظت محیط زیست استان گلستان، مربی

این تحقیق در پاییز 1393 به منظور تعیین میزان تجمع فلزات سرب، کادمیوم و کروم در بافت عضله و کبد شیر ماهی در رودخانه شارک قوچان انجام شد. با مجوز رسمی از اداره کل حفاظت محیط زیست خراسان رضوی، تعداد 60 قطعه شیر ماهی از رودخانه صید شد. سنجش فلزات سنگین با استفاده از دستگاه جذب اتمی مدل(Analytik Jena Contr AA 700) صورت گرفت. بالاترین میزان تجمع فلزات سرب، کروم و کادمیوم به ترتیب 1/85 و 1/83 و 0/73 میکروگرم بر گرم وزن خشک در کبد بود. میزان فلزات سنگین در کبد بالاتر از عضله بود. وبر اساس آزمون تی تست اختلاف معنی داری در میزان تجمع عناصر سنگین موردمطالعه در اندام های کبد و ماهیچه شیر ماهی وجود داشت (p<0/05). میزان سرب در بافت ماهیچه شیر ماهی نسبت به استانداردهای WHO و FAO و China و EU بالاتر و نسبت به FEPA کمتر بود. مقادیر کادمیوم بالاتر از استانداردهای China و EU و FAO و پایین تر از استانداردهای FEPA و WHO بود. همچنین میزان کروم بالاتر از استانداردهای FEPA و WHO و پایین تر از استاندارد China بود.

شیر ماهی ، رودخانه شارک، فلزات سنگین، کبد، عضله