مرتضی تابش - دانشجوی کارشناسی ارشد رشته ی اگرواکولوژی دانشکده ی کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد
علیرضا کوچکی - استاد گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد
محسن جهان - دانشیار گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد
مهدی نصیری محلاتی - استاد گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد

به منظور بررسی اثر کودهای مختلف (زیستی، آلی و معدنی) بر برخی صفات گوجه فرنگی (Lycopersicon esculentum) آزمایشی در قالب طرح کرت های خردشده بر پایه بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در سال زراعی 92-1391 در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه فردوسی مشهد اجرا شد. دو نوع کود زیستی نیتروکسین حاوی باکتری Azotobacter sp و Azospirillum sp و بیوآمینوپالیس حاوی باکتری Azotobacter sp. و شاهد به عنوان عامل کرت اصلی و کود آلی ماهی و کود آلی کمپوست قارچ که به اختصار SMC نامیده می شود و مخلوط کودهای شیمیایی و شاهد به عنوان عامل کرت فرعی مدنظر قرار گرفتند. صفاتی شامل (عملکرد کل در هکتار، تعداد کل میوه در هر بوته، درصد میوه های سالم در هر بوته، درصد میوه های معیوب در هر بوته، وزن تک میوه و شاخص بریکس) موردمطالعه قرار گرفتند. نتایج آزمایش نشان داد که کود آلی ماهی عملکرد کل میوه گوجه فرنگی را در مقایسه با شاهدتقریبا 25 درصد و در مقایسه با کود شیمیایی نزدیک به 22 درصد افزایش داد. همچنین کود آلی SMC عملکرد کل میوه گوجه فرنگی را در مقایسه با شاهدتقریبا 23 درصد و در مقایسه با کود شیمیایی نزدیک به 20 درصد افزایش داد. به علاوه دو کود زیستی (نیتروکسین و بیوآمینوپالیس) عملکرد کل میوه گوجه فرنگی را در مقایسه با شاهد تقریبا 30 افزایش دادند. کمترین تعداد کل میوه گوجه فرنگی در هر بوته در اثر استفاده از کود آلی SMC مشاهده شد. بیشترین و کمترین درصد میوه سالم گوجه فرنگی به ترتیب مربوط به اثر متقابل کود زیستی نیتروکسین و ماهی (حدود 94 درصد) و اثر متقابل کود زیستی نیتروکسین و شاهد (حدود 85 درصد) مشاهده شد. کمترین درصد میوه معیوب گوجه فرنگی در اثر متقابل کود زیستی نیتروکسین و ماهی (حدود 6 درصد) مشاهده شد که نسبت به اثر متقابل کود زیستی نیتروکسین با شاهد حدود 9 درصد کاهش داشت. بیشترین وزن تک میوه گوجه فرنگی در اثر استفاده از کود آلی SMC مشاهده شد. نهایتا تفاوت در شاخص بریکسبین کودهای زیستی، کودهای آلی، کود شیمیایی و شاهد معنی دار نبود. هدف از این تحقیق، جایگزینی کودهای شیمیایی با کودهای بیولوژیک و آلی در گوجه فرنگی و درنتیجه کاهش مصرف نهاده ها و آلودگی های زیست محیطی و درنهایت عرضه محصول سالم به بازار می باشد.

بیوآمینوپالیس، کود آلی ماهی، کود آلی کمپوست قارچ، نیتروکسین