سحر سیفی
زهرا خسرونژاد

متهم به عنوان فردی که صرفا"در مظان اتهام قرار دارد و چه بسا پس از رسیدگی اتهام او هرگز اثبات نشده و منجر به صدور حکم برائت گردد ، لذا ضروریست که به منظور حفظ کرامت انسانی و تأمین و تضمین حقوق و آزادی های فردی که هدف و غایت هر دادرسی عادلانه ای است، از حداقل تضمین هایی برخوردار گردد. در رویکردهای حقوق نوین ، اغلب حقوقی که برای متهم به رسمیت شناخته شده اند از جمله حق سکوت، حق برخورداری از وکیل، حق تفهیم اتهام، ممنوعیت بازداشت موقت و رعایت تساوی ، جملگی از حقوقی هستند که پایه ها و مقررات اساسی آن ها در فقه اسلام نیز به رسمیت شناخته شده است . عدم قبول سکوت متهم به عنوان دلیلی برای مجرم دانستن وی، اختیارات محدود بازداشت موقت متهم ، لزوم تفهیم اتهام به حکم عقل، پذیرش اخذ وکیل برای دفاع از فرد مظنون و رعایت تساوی میان طرفین دعوا توسط فرد قاصی از جمله حقوق دفاعی هستند که در حقوق اسلامی مورد شناسایی قرار گرفته اند. در حقوق انگلستان نیز الزام به بیان حق سکوت به متهم و اجتناب از خود اتهامی، الزام به تفهیم اتهام به متهم در اولین فرصت ممکن و ارائه ی کمک و مشورت حقوقی توسط وکیل مجانی به محض بازداشت و در مرحله ی رسیدگی، ارائه ی ادله 7روز قبل از دادرسی از جانب دادستان و رسیدگی به اتهام توسط 12 نفر اعضای هیئت منصفه ی هم قطار با متهم از جمله اقداماتی هستند که در راستای تضمین حقوق متهم و برگزاری دادرسی عادلانه مورد پذیرش قرار گرفته اند. در واقع مواردی که در باب دادرسی در کتاب های فقهی با عنوان آداب القضاء مطرح هستند را می توان به عنوان منبعی برای تضمین حقوق متهم برشمرد. این مقاله با نگاهی تطبیقی سعی در مقایسه جایگاه متهم در خصوص حقوقی از قبیل حق سکوت ، حق تفهیم اتهام ، ممنوعیت بازداشت متهم، حق برخورداری از وکیل و رعایت تساوی میان طرفین بین دو نظام حقوقی بزرگ اسلام و انگلستان دارد

حقوق دفاعی، متهم ، نظام حقوقی انگلستان، حقوق اسلامی