حسام حسن زاده - عضو هیات علمی دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران.
زهرا باقرزاده آتش چی - کارشناس ارشد ارتباط تصویری، دانشکده هنر، دانشگاه شاهد، تهران، ایران.

نقوش هندسی در هنر و معماری ایرانی و به ویژه بناهای مذهبی کاربرد وسیعی دارند. این نقوش پایه و اساس هنر مقدس می باشند و برای بیان تفکر وحدت در کثرت و کثرت در وحدت بهترین نقش مایه در اماکن مقدس هستند. در این مقاله به بررسی نقش هندسه مقدس در طراحی نقوش هندسی تزئینات برج ساعت حرم مطهر امام رضا (ع) پرداخته شده است. در نوشتار حاضر با تمرکز بر نقوش هندسی، ساختارهای هندسی در سه تراز نقش مایه، ترکیب بندی نقوش، تکثیر و تغییرات آن ها بررسی شده است. هدف از این مقاله مطالعه روند شکل گیری این نقوش و همچنین بررسی هنر مقدس در این مکان معنوی می باشد. روش این پژوهش تاریخی -توصیفی است و منابع آن مطالعات کتابخانه ای و میدانی است. نتایج این نوشتار نشان می دهد که شمسه ده پر در طراحی نقوش هندسی برج ساعت نقش محوری دارد و سایر نقوش و طرح ها در خدمت این نقش به شکل گیری کلیت طرح برج ساعت کمک کرده اند. برخی از سایر نقوش به کار رفته در برج ساعت عبارتند از: نیم شمسه، شمسه ده پر، شمسه هشت پر، پنج کند، ترنج کند، و طبل.

حرم مطهر امام رضا (ع)، برج ساعت، هندسه مقدس