گلدسته قبادی - عضو هیات علمی گروه هنر، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران
سیده معصومه عمادی - کارشناس ارشد پژوهش هنر، دانشگاه الزهرا(س)، تهران

دوران حکومت تیموریان هرچند با جنگ و خونریزی بسیار آغاز شد اما علاقه وافر نوادگان و جانشینان تیمور به فرهنگ و هنر موجب آن شد تا مراکز مهم فرهنگی در این دوران شکل گیرد. در واقع دوره صد و چهار ساله حکمرانی جانشینان تیمور (911- 807 ه.ق.) در شهر هرات به عنوان پایتخت خراسان آن روزگار، دوران شکوفایی و اوج کتابخانه ها بود، مراکزی که محل تجمع هنرمندان، علما، ادبا و فضلا قرار گرفتند. به عبارتی این از ویژگی های شاخص تیموریان بود که هنرمندان و دیگر اشخاص تاثیر گذار فرهنگی را به همراه دستاوردهای والایشان از مناطق گوناگون به دربارهای خود فرا می خواندند. این مقاله به معرفی و بررسی کتابخانه های سلطنتی و غیر سلطنتی و اجتماعات این روزگار پرداخته و نقش تاثیر گذار آن ها را بر اعتلای فرهنگی زمانه مورد تحلیل قرار داده است. در این راستا چنین نتیجه گیری شد که تجمع هنرمندان در شهر هرات و وجود کتابخانه های سلطنتی و غیر سلطنتی بی تردید در اوج گیری فرهنگی زمانه تاثیر مستقیم داشت و این کتابخانه ها به عنوان نماد فرهنگی روزگار خویش با پرورش هنرمندان و استادان نسل بعد، به تولید، تجزیه و تحلیل و اعتلای کیفیت آثار هنری می پرداختند و خود نیز منبع الهام هنرمندان بوده اند. در واقع این اجتماعات فرصت مناسبی بود تا بین هنرمندان افکار و اندیشه ها در گردش باشد و فضای نقد هنری نیز رشد یابد. این مقاله بر اساس روش تحقیق توصیفی تحلیلی به انجام رسیده و در جمع آوری اطلاعات از روش کتابخانه ای استفاده شده است.

کتابخانه ها، اجتماعات هنرمندان، تیموری، هرات