بررسی و آنالیز ارگونومیک ایستگاه های کاری و کاربران پایانه های دیداری جهت شناسایی و پیشگیری از مشکلات اسکلتی عضلانی در یک شرکت طراحی قطعات خودرو

مقدمه : ارگونومی علم اصلاح و بهسازی محیط کار، شغل و تجهیزات و تطابق آن با قابلیت ها و محدودیت های انسان است. بدون شک بکارگیری ملاحظات ارگونومیک و آموزش در این زمینه در هر سازمانی نقش به سزایی در مدیریت بهره وری آن سازمان دارد. عدم رعایت این ملاحظات منجر به کاهش انگیزه و بازده نیروی انسانی، افزایش میزان جابجایی و غیبت کارکنان و در نهایت کاهش اثر بخشی، کارآیی و بهره وری سازمان می گردد. رعایت اصول ارگونومی در انجام کار جهت پیشگیری از بیماری های اسکلتی عضلانی جزء نیازها و اولویت های موجود است. از این رو هدف از این مطالعه بررسی و آنالیز ارگونومیک ایستگاه های کاری و کاربران پایانه های دیداری یک شرکت خودرو سازی جهت شناسایی و پیشگیری از مشکلات اسکلتی عضلانی احتمالی کاربران می باشد. روش تحقیق : این مطالعه به روش توصیفی مقطعی در دو مرحله بر روی 1224 کاربر پایانه های دیداری یک شرکت طراحی قطعات خودرو صورت گرفت. در مرحله اول از تمامی پرسنل شرکت که با کامپیوتر کار می کردند آنتروپومتری بعمل آمد. سپس اطلاعات جمع آوری شده تحت آنالیز ارگونومیک توسط نرم افزارErgo-Easer قرار گرفت. همچنین پرسشنامه نوردیک جهت شناسایی مشکلات اسکلتی عضلانی کاربران مورد استفاده قرار گرفت. درانتها نتایج حاصله توسط نرم افزار 2003Excel آنالیز شدند. نتایج : بر اساس نتایج بدست آمده از آنالیز پرسشنامه نوردیک، 82/ 29 % افراد دچار مشکل در گردن بودند(بیشترین آسیب). پس از گردن بیشترین آسیب به زانوها مربوط می شد. کمترین آسیب مربوط به کف پا (%0/40 ) بود. همچنین آنالیز ارگونومیک کاربران نشان داد که چشمها و مچ دست (در 6 94/6% افراد) شایعترین اندامهای در معرض آسیب های اسکلتی عضلانی می باشند. بحث و نتیجه گیری : آسیب های شغلی علاوه بر اینکه موجب ایجاد ناراحتی های جسمی، روحی، عاطفی و اجتماعی برای کاربران می گردد، سازمان نیز به نحوی نیروی کاری فعال خود را از دست می دهد و متحمل هزینه های زیادی می گردد. این هزینه ها شامل هزینه درمان کارمند و هزینه های فرصت از دست رفته می باشد. توصیه ها و مقایسه استانداردهای ارگونومی در خصوص طراحی ایستگاه های کاری و ابعاد محیط کار مستقیماً به داده های آنتروپومتری بستگی دارد، اما به هر حال باید الگوهای رفتاری کارگران و سایر مشخصه های دیگر مربوط به محیط های کاری را نیز در نظر داشت.

Keywords:

ارگونومی , کاربران پایانه های دیداری , مشکلات اسکلتی عضلانی , پرسشنامه نوردیک