کریم ابراهیم نجف آبادی - کارشناس ارشد سم شناسی
کتایون باقری - واحد بهداشت حرفه ای مرکز بهداشت استان اصفهان

بنزن یک ماده هماتو توکسیک و سرطان زای شدید بوده که دارای کاربرد بسار وسیعی در صنایع مختلف می باشد.از این رو کنترل مواجهه شغلی کارگران در محیط های صنعتی با این ماده از اهمیت خاصی برخور دار است.در این مطالعه 104 نفر از کارگران خط تولید یکی از از صنایع شیمیایی ایران به عنوان گروه هدف و 25 نفر از کارکنان ادراری همین صنعت به عنوان گروه شاهد،انتخاب و میزان مواجهه آنها با بنزن مورد بررسی قرار گرفت. ابتدا میزان مواجهه محیطی این کارگران با بنزن ، به وسیله نمونه برداری از هوای محیط کار بر روی لوله های ذغال فعال و استخراج بنزن آن توسط کربن دی سولفید و آنالیز به روش گاز کروماتوگرافی ( GC) ،بررسی شد.سپس میزان مواجهه بیولوریکی این کارگران به وسیله تعیین بیومارکر ادراری بنزن (ترانس ترانس موکونیک اسید( tt-MA ):قبل بررسی شد. برای این کار ،ضمن تکمیل پرسشنامه ، از کارگران فوق در دو نوبت و بعد از شیفت کار 10 میلی لیتر نمونه ادراری جمع آوری به آزمایشگاه منتقل وtt-MA موجود در هر نمونه توسط ستون های تبادل یونی قوی(SAX) استخراج و به روش کروماتوگرافی با عملکرد بالا ( HPLC-UV ) در طول موج 265 نانو متر ، تعیین گردید. میانگین میزان مواجهه محیطی ازppm0/8 تا ppm 48 متغیر بود. میانگین میزان tt-MA اندازه گیری شده در نمونه های قبل از شیفت 2298 و در بعد از شیفتμg/gCr بود . میانگین میزان tt-MA 10482 ادراری گروه هدف چه در نمونه های قبل از شیفت وچه در بعد از شیفت به نحو معنی داری بیشتر از گروه شاهد وبیشتر از حد استاندارد آنμg/gCr) بود. میانگین میزان tt-MA 500 ) ادراری گروه هدف دارای رابطه معنی داری با میزان مواجهه تنفس این افراد با ینزن بود. اختلاف میانگین میزانtt-MA ادراری افراد سیگار و غیر سیگار داری رابطه معنی دار بود.اثر رزیم غذایی بر دفع ادراریtt-MA اثبات نگردید.