زهرا محمدیان - کارشناس ارشد مشاوره از دانشگاه آزاد علوم و تحقیقات اراک
ذبیح الله پیرانی - عضو هیات علمی دانشگاه علوم و تحقیقات اراک

این پژوهش به بررسی رابطه بین راهبردهای یادگیری و منبع کنترل با پیشرفت تحصیلی میپردازد، بدین منظور از میان دانش آموزان دختر و پسر مقطع متوسطه شهرستان خرم آباد تعدا 316 نفر از طریق نمونه گیری تصادفی چندمرحله ای انتخاب و به پرسشنامههای راهبردهای یادگیری (پنتریچ، 1986) که دارای 5 خرده آزمون بود و پرسشنامه منبع کنترل (راتر ، 1996 ) پاسخ دادند. به منظور بررسی ارتباط بین راهبردهای یادگیری و منبع کنترل با پیشرفت تحصیلی همبستگی چند متغیری و تک متغیری پیرسون و رگرسیون چند متغیری و تک متغیری استفاده شد. بدین ترتیب که ابتدا پیش فرض استفاده از این آزمونها یعنی نرمال بودن متغیر وابسته از طریق آزمون کولموگراف - اسمیرنف مورد بررسی قرار گرفت و نتایج نشان داد که سطح معناداری این آزمون برای همه متغیرها ( 5 خرده آزمون راهبردهای یادگیری و آزمون منبع کنترل) بالای 0/05 است و نتیجه غیر معنادار است که غیر معناداری این آزمون نشان دهنده نرمال بودن توزیع هاست. نتایج همبستگی نشان داد که بین تمام خرده آزمونهای راهبردهای یادگیری از جمله مرور ذهنی، بسط دهی، سازمان دهی، تفکر انتقادی و خودنظم دهی شناختی با پیشرفت تحصیلی همبستگی در 0/01>p معنادار بودند که این به این معنی است که افراد دارای پیشرفت تحصیلی بالاتر بیشتر از راهبردهای یادگیری برای مطالعه استفاده میکنند. همچنین ضریب همبستگی بین دو متغیر منبع کنترل و پیشرفت تحصیلی نیز در سطح 0/01>p معنادار بود و این به این معنی است که هرچه منبع کنترل درونی تر باشد، پیشرفت تحصیلی بهتر است. برای پیش بینی پیشرفت تحصیلی با توجه به راهبردهای یادگیری، تحلیل رگرسیون چند متغیری به روش همزمان ارائه شد.نتایج نشان داد که از بین متغیرها فقط متغیر سازماندهی میتواند متغیر ملاک(پیشرفت تحصیلی) را پیش بینی کند. نتایج تحلیل رگرسیون تک متغیری نیز نشان داد که متغیر منبع کنترل میتواند متغیر ملاک(پیشرفت تحصیلی) را پیش بینی کند.

راهبردهای یادگیری، منبع کنترل و پیشرفت تحصیلی