امیر کشانی - دانشدوی کارشناسی ارشد ژئوتکنیک دانشگاه شهید چمران اهواز
محمد سیروس پاکباز - دانشیار گروه عمران دانشگاه شهید چمران اهواز

تثبیت خاک های رسی با آهک قدمت دیرینه ای دارد. اما اگر در خاک رسی تثبیت شده با آهک، یون سولفات وجود داشته باشد یا از خارج (از طریق آب زیرزمینی یا آب های سطحی) به محیط خاک وارد شود، یک سری واکنش های شیمیایی بین خاک رس، آهک و سولفات صورت می پذیرد که منجر به تشکیل کانی متورم شونده ی اترینگایت می گردد. اترینگایت پتانسیل تورم خاک را به طور چشمگیری افزایش می دهد. در واقع وجود رس، آهک و گچ در کنار یکدیگر باعث می شود سیلیکات کلسیم و آلومینات کلسیم تشکیل نشود و به جای آنها اترینگایت و تاماسایت تشکیل شود. هدف از انجام این تحقیق بررسی اثر سولفات بر فشار تورم خاک رس تثبیت شده با آهک در درصدهای مختلف گچ (سولفات کلسیم) و آهک هیدراته ی صنعتی در حالت های عمل آوری 7 روزه و 28 روزه و نمونه ی بدون عمل آوری می باشد. فشار تورم ناشی از شکل گیری اترینگایت در هر یک از نمونه ها با استفاده از آزمایش تعیین قابلیت تورم خاک های چسبنده (استاندارد ASTMD4546-96) مورد ارزیابی قرار گرفته است. نتایج آزمایش ها اهمیت حضور سولفات در خاک های رسی تثبیت شده با آهک و تورم قابل ملاحظه ی ناشی از آن را نشان می دهد.

رس، آهک، سولفات، تثثیت، تورم