زهره مرادی - هیات علمی دانشگاه هرمزگان، گروه صنایع دستی

تاثیرات آب و هوایی، بلاهای طبیعی، خرابی های ناشی از جنگ، استفاده از مواد کم دوامی چون خشت، مسبب نابودی اکثر ابنیه های تاریخی در مدت زمان بسیار کوتاهی پس از ساخت شده است؛ به گفته مورخین در حال حاضرآثاری دیگر نیز در حال تخریب و نابودی است. در نتیجه برای شناخت معماری دوره غزنوی، باید به آثار مکتوب بر جای مانده از این دوره مراجعه کرد. این پژوهش بر پایه مطالعه و استخراج بناهای دوره غزنوی در منابع: تاریخ یمینی(48/1027)، تاریخ گردیزی (442/1050)، تاریخ بیهقی (470/1078) و تاریخ بیهق(544/1149)، بنا شده است و از نوع توصیفی – تحلیلی و روش گردآوری اطلاعات کتابخانه ای است. بر این اساس بناهای معماری دوره غزنوی از کتب نام برده استخراج شد، سپس در دو گروه، بناهای مذهبی و غیر مذهبی تقسیم گردید و به زمان و مکان ساخت بناها، معمار، مواد و مصالح و عناصر وابسته پرداخته شد. نتایج نشان می دهد که بهترین منبع برای شناخت بناهای مذهبی دوره غزنوی، تاریخ یمینی و بناهای غیرمذهبی، تاریخ بیهقی است.

غزنویان ، معماری ، تزئینات وابسته به معماری ، بیهقی ، یمینی ،