نسبت نقوش انسان واقعی و خیالی جیرفت، با محتوای باورهای باستانی منطقه (با رویکرد بررسی نقوش اشیاء کلریتی)

کاوش های حوزه ی هلیل رود در سال های اخیر، موجب کشف فرهنگ و تمدنی باستانی در جنوب شرق کشور گشت که شهر باستانی جیرفت مرکز ایالت باستانی آرتا در کرمان امروزی را به عنوان کهن ترین تمدن شرق معرفی کرد. یکی از راه های ارتباط با فرهنگ و هنر اقوام باستانی، شناخت باورها و اعتقادات آن هاست. در بسیاری از موارد، این باورها در قالب نقش بر روی آثار هنری و اشیاء تاریخی فرهنگی ظاهر می شوند. بسیاری از آثار نویافته های حوزه هلیل رود به آثار سنگی خاکستری از جنس کلریت که به سنگ صابون معروف اند، مربوط می شود که حاوی نقشمایه های تزئینی گوناگون هندسی، جانوری و گیاهی و از نظر هنری دارای سبک های مختلفی می باشند و به حدود نیمه اول هزازه سوم ق.م. تعلق دارند. این نقوش نمادی از تفکر، باورها و اعتقادات مردم باستان است که در قالب آثار هنری جلوه نمایی می کند و برای روشن ساختن معنا و مفهوم خود، تصویر یک شکل رمز آلود را به وجود آورده اند. هدف کلی این پژوهش، ریشه یابی باورهای بشر کهن نسبت به خود در نمودهای فرهنگی چون آثار هنری همچنین کشف ارتباط بین دو مقوله ی ثابت تصاویر نقش شده روی آثار و یادمان های زبانی و کلامی می باشد. و به نظر می رسد تصاویر اساطیری مکشوفه از این ناحیه، هویت خود را از منظر جغرافیای زیستی بومی به دست آورده و موجودات پیرامونش از قبیل انسان و حیوان را به کمک طلبیده و با ترکیب کردن آن ها به اشکال مختلف، مخلوقاتی فراطبیعی آفریده که قادر بودند در هر شرایطی به او در کنترل نیروهای متخاصم طبیعی و مرگ یاری برساند.

Keywords:

جیرفت , باورهای باستانی , اسطوره , اشیاء کلریتی , نقشمایه های انسان واقعی و خیالی ,