فرزانه حیدری - دانشجوی دکتری زبان و ادبیات پارسی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد نجف آباد
محبوبه خراسانی - دانشیار، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد نجف آباد

نقد جامعه شناسی ادبیات از رشته های نوپا ولی مهم در بررسی آثار ادبی است که از پیوند دو شاخه از علوم انسانی پدید آمده است. هدف از آن بررسی عناصر پیوند دهنده میان جامعه و آثار ادبی می باشد. شکل گیری جامعه شناسی ادبیات مخصوصاً جامعه شناسی رمان حاصل طی سال ها پژوهش و تحقیق بزرگانی چون جورج لوکاچ، لوسین گلدمن، میخائیل باختین است. در ایران نخستین گام را در این راه مصباحی پور ایرانیان با تألیف کتاب واقعیت اجتماعی و جهان داستان برداشت. در میان رمان های اجتماعی نویسندگان معاصر ایران رمان شب های تهران غزاله علیزاده به لحاظ چیرگی ساختارهای سیاسی، اجتماعی بر سایر ساختارها مورد نقد جامعه شناسی قرار گرفته است و چهار بعد سیاسی، اجتماعی، زنان و خانواده در این اثر بررسی شده است. نتایج این پژوهش نشان می دهد که نویسنده با نگاهی دقیق و موشکافانه تحولات جامعه را دنبال می کند و با انتخاب و انعکاس واقعیت ها به دنیای رمان زمینه ای مناسب برای شناخت ساختارهای جامعه ایران و مسائل و مشکلات آن فراهم نموده است.

جامعه شناسی ادبیات ، جامعه شناسی رمان ، غزاله علیزاده ، شب های تهران ، ساخت اجتماعی ، ساخت سیاسی ،