علی عزیزی - دکتری برنامه ریزی و مدیریت محیط زیست، دانشگاه تهران
مهدی عالی پوراردی - کارشناسی ارشد برنامه ریزی و مدیریت محیط زیست، دانشکده محیط زیست، دانشگاه تهران

مدیریت صحیح در قبل، حین و بعد از وقوع بحران در کاهش میزان اثرات و پیامدهای آن و بالطبع در کنترل خسارات و تلفات انسانیاهمیت به سزایی دارد. شناخت خطر و پهنههای در معرض خطر از جمله عواملی است که به مدیریت صحیح بحران در زمان قبل از وقوعبحران کمک شایانی میرساند. در این رابطه تلفیق سیستم اطلاعات جغرافیایی با مدل های تصمیم گیری چند معیاره می تواند به عنوانابزاری کارامد در برنامه ریزی و مدیریت بحران های شهری مطرح میشود. در این پژوهش در راستای کمک به مدیریت بحران منطقه 2شهرداری تهران، اقدام به شناسایی پهنه های خطرپذیر در منطقه گردید. برای این منظور از 9 معیار تأثیرگذار شیب، تراکم جمعیتی،گسل، پمپ های بنزین، دسترسی به بیمارستان، راه اصلی، کاربری های خطر زا، فضای سبز و ایستگاه های آتشنشانی در این رابطهاستفاده شد. برای تعیین کیفیت ایمنی منطقه، لایه های مذکور در پنج کلاس خیلی خوب (معادل عدد 5)، خوب (4)، متوسط (3)ضعیف (2) و خیلی ضعیف (1) استاندارد گردیدند. از مدل تصمیم گیری سلسله مراتبی فازی جهت تعیین اولویت و میزان اهمیت هر یکاز معیارهای مورد استفاده در این پژوهش، بهره برده شد. با استفاده از وزن های به دست آمده از مدل مذکور تلفیق لایه ها در محیطGIS صورت گرفت. در پایان نقشه نهایی حاصل از روش فوق نرمال و کلاس بندی شده و در پنج کلاس کیفی در طیف مذکور پهنهبندی شد. نتایج نشان می دهد که حدود 12 درصد از مساحت این منطقه در طبقه بسیار ضعیف، حدود 28 درصد در طبقه ضعیف،حدود 23 درصد در طبقه متوسط، 19 درصد در طبقه خوب و 18 درصد هم در طبقه بسیار خوب از نظر ایمنی در رابطه با خطرپذیریدر برابر حوادث غیرمترقبه قرار دارند. همچنین صحت سنجی نقشه نهایی و نتایج حاصل از آنالیز حساسیت، حاکی از کارایی قابل قبولروش Fuzzy- AHP در امر شناسایی صحیح مناطق آسیب پذیر و در معرض خطر می باشد.

مدیریت بحران شهری، سیستم اطلاعات جغرافیایی، تحلیل سلسله مراتبی فازی، منطقه 2 تهران