بررسی حقوق مالکیت فکری

امروزه کشورهای مختلف به منظور ترغیب افراد جامعه به تولید آثار فکری اقدام به شناسایی حقوق انحصاری برای پدیدآورندگانآن آثار نموده اند. اعمال این حقوق بدون رضایت پدیدآورندگان یا قائم مقامان آنها نقض محسوب می شود. اگر چه بنا به مصالحیدر برخی موارد اعمالی از قلمرو نقض مستثنا شده که تعداد آن در حقوق مالکیت ادبی و هنری به مراتب بیشتر از حقوق مالکیتصنعتی است، اما علیالاصول ناقضین حقوق مالکیت فکری مسؤولیت مدنی دارنداین پژوهش با رویکردی تحلیلی و توصیفی بهبررسی مسؤولیت مدنی ناقضین این حقوق در ایران و انگلستان پرداخته است. در این راستا زیاندیده در هر دو نظام می تواند براساس مبانی مسؤولیت مدنی و با اثبات ارکان تحقق آن، خسارتهای خود را در دادگاه مطالبه کند. این ارکان در حقوق مالکیتفکری اندکی متفاوت از اموال عینی است.در باب اینکه مبنای مسؤولیت مدنی ناقضین حقوق مالکیت فکری چیست؟ قوانین ایرانساکت اند. بنابراین با رجوع به عمومات قانون مدنی، قانون مسؤولیت مدنی و منابع فقهی باید قائل به تعدد این مبانی شد؛ اما درحقوق انگلستان مبنای مسؤولیت علی الاصول، تقصیر و در بعضی موارد برای عامل زیان فرض تقصیر هست و در صورت عدم اثباتتقصیر، زیاندیده میتواند بر مبنای استفاده بلاجهت بخشی از خسارتهای خود اعم از مادی و معنوی را مطالبه کند و تلازمیمیان نقض حقوق مادی با خسارتهای مادی و نقض حقوق معنوی با خسارتهای معنوی وجود ندارد. در باب شیوه ی جبرانخسارت قوانین ایران ساکتاند اما در قوانین انگلستان و رویه قضایی، شیوه های مختلفی از قبیل مطالبه منافع از دست رفته، تعیینرویالتی (حق امتیاز متعارف) و تعیین مبلغی پول برای جبران خسارتهای معنوی پیش بینی گردیده است و به نظر می رسد اینشیوه ها در حقوق ایران حسب مورد قابل اجرا باشد.

Keywords:

مالکیت ادبی و هنری , مالکیت صنعتی , مسؤولیت مدنی , نقض , خسارت معنوی و مادی