حامد عبدی - دانشجوی کارشناسی ارشد مددکاری اجتماعی، دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی تهران، ایران
سیامک طهماسبی - نویسنده مسئول دکتری روانشناسی بالینی ،ایران

تربیت و رشد اجتماعی از مهمترین جنبه های یک کودکان و نوجوانان است که بر تمامی جوانب زندگی آنها تاثیر میگذارد. در رساله ی حقوقی امام سجاد (ع) تصویر انسان کامل به وسیله ی انسانی الهی ترسیم شده است. در این تحقیقچندی از اندیشه های موجود در زمینه رشد اجتماعی که درون مایه تربیتی دارندو بعضاً غربی می باشند مورد تحلیل ومرور قرار گرفته است. نتیجه این پژوهش حکایت از این دارد که این رساله حقوقی نه تنها حاوی اندیشه های قبلی بودهبلکه با اندیشه نوینی به تربیت و رشد اجتماعی نگاه کرده است.مقاله حاضر از نوع مطالعات اسنادی است که به بررسی متون و منابع در حوزه رشد اجتماعی کودکان و شرح رساله یحقوق امام سجاد (ع) می پردازد. جامعه پژوهش مجموعه مکتوبات و مستندات مرتبط با موضوع مطالعه می باشد و نمونهگیری به صورت هدفمند بر اساس میزان وابستگی، ارتباط به مضامین تحت مطالعه و در برگیرنده کلیه واژه های مرتبطبوده است. مؤلفه هایی برای رشد اجتماعی استخراج شده است ونظر کسانی چون آلیس وایتزمن، راهنما، ادگارد ا.دال،رشیدپو، شاهسواری، جمشیدیها با دیدگاه امام سجاد (ع) در رساله حقوق تا حدودی هم خوانی دارد. البته این استخراجاتحاصل تدبر محقق می باشد و سعی شده است که کلام امام معصوم نیز همین باشد این مؤلفات عبارتند از:الف)معرفت ب) خداشناسی ج) شناخت نفس یا خودشناسی.د) مدیریت عملکرد اعضای هفتگانه بدن(چشم، گوش، زبان، دست، پا، شکم، فرج) مؤثر در روابط اجتماعی که در رساله یحقوق امام سجاد (ع) آمده است.م) آشنایی به اعمال عبادی و انجام (نماز، روزه، حج، قربانی، صدقه)ن) توانایی اولویت بندی مقام و جایگاس حقوقی ( خدا، سلطان، رهبر، معلم، مادر، پدرو سایراشخاص موجود در رساله) درجهت ارتباط و تعامل عقلانیه) داشتن رویکرد سازشی و ارتباط همراه با ادب با اشخاص تعریف شده در رساله

استقلال، رشد اجتماعی، رساله حقوق امام سجاد (ع)