ناصر اصلانی - پژوهشگر فرماندهی انتظامی استان آذربایجان غربی
میرنجف موسوی - دانشیار جغرافیا و برنامه ریزی شهری دانشگاه ارومیه
علی ابراهیمی - پژوهشگر فرماندهی انتظامی استان آذربایجان غربی
اسداله مالکی - پژوهشگر فرماندهی انتظامی استان آذربایجان غربی

پدافند غیرعامل به عنوان یکی از مؤثرترین و پایدارترین روش های دفاع در مقابل تهدیدات داخلی و خارجی، می تواند انواع تهدیدات را با استفاده از فناوری برتر و در عرصه های مختلف نظیر اقتصادی، اجتماعی، پزشکی، بیولوژی و غیره شناسایی کند. یکی از مهمترین این تهدیدات، برنامه های کشورهای خارجی و بیگانه جهت ایجاد زمینه های بروز مناقشات قومی در کشور می باشد. هدف از این پژوهش، تبیین مسائل قومی با رویکرد پدافند غیرعامل و تحقق امنیت پایدار با تحلیل نقاط قوت، فرصت ها و تهدیدات در جهت تدوین استراتژی ها در استان آذربایجان غربی می باشد. رویکرد حاکم این پژوهش توصیفی-تحلیلی، حجم نمونه 17 شهرستان استان آذربایجان غربی و روش نمونه گیری طبقه ای-سیستماتیک و جامعه آماری 85 نفر می باشد. جهت تجزیه و تحلیل داده ها از مدل های تحلیل شبکه (ANP) و SWOT و همچنین جهت بررسی روابط بین متغیرها از ضریب رگرسیون چند متغیره استفاده شده است. یافته های تحقیق نشان می دهد از مهمترین عوامل واگرایی اقوام در این استان توزیع نابرابر فرصتها، سرمایه ها و منابع است که گذشته از آن که به توسعه نامتوازن در منطقه می انجامد و پایداری توسعه را تهدید می کند، بلکه دستاویزی است که عوامل خارجی با مستمسک قرار دادن آن می توانند بهانه های لازم برای رشد جریانات واگرا و ایجاد بحرانهای قومی را داشته باشند. یافته های تحلیل شبکه نیز نشان می دهد عوامل سیاسی بیشترین نقش را در شکل گیری تنش های قومی در استان دارد. مهمترین این عوامل سیاسی، سرمایه گذاری نیروهای خارجی در دامن زدن به این تنش ها می باشد. در این زمینه کشورهای خارجی و بیگانه در سالهای اخیر برای تقویت گرایشات قومی و ایجاد تحرکات قومی بین اقوام کرد، آذری و ترک سرمایه گذاریهای قابل توجهی به عمل آورده اند. در این راستا، راهبردهایی با رویکرد پدافند غیرعامل جهت تحقق امنیت پایدار و کاهش تنش های قومی در استان و کشور ارائه شده است

مسائل قومی، پدافند غیرعامل، امنیت پایدار، انسجام اجتماعی، آذربایجان غربی