قوم بلوچ، همبستگی و انسجام ملی

تنوع قومی پدیده ای جهانی بوده و قوم گرایی و خواست ها و تنش ها ناشی از آن نیز جهانی محسوب می شود.کشور ایران نیز از این قضیه مستثنی نیست، و تعدد و تنوع قومی در آن به گونه ای است که می توان جامعه پلی اتنیک یا کثیرالاقوام را بر آن اطلاق نمود.گوناگونی و تنوع قومی در ایران موجب گردیده که حفظ انسجام ملی به یک موضوع مهم برای حکومت های مرکزی تبدیل گردد. قوم بلوچ نیز یکی از اقوام بومی ایران محسوب شده که در ناحیه ای مشتمل بر جنوب شرقی ایران، جنوب غربی افغانستان و غرب پاکستان استقرار دارند. هر چند این قوم در طول تاریخ در نضج و شکوفایی تمدن ایرانی سهیم بوده و در مقاطع تاریخی از کیان مملکت و تمامیت آن دفاع کرده اند؛ اما به رغم همزیستی و همدلی و ایثارها، در مقاطعی از تاریخ کشور، این همزیستی به چالش کشیده شده و مناسبات بین دولت و قوم، تبدیل به منازعه و کشمکش گردیده است. لذا بررسی علل وعوامل وحدت یا تفرق قوم بلوچ با مردم ایران و شناخت نیروهای همگرایی و واگرایی می تواند از اهمیت برخوردار باشد. در این نوشتار که با ماهیت توصیفی و تحلیلی و با استناد به منابع معتبر اعم از کتب، مقالات و ... نگارش شده سعی بر آن است تا عواملی را که در جهت همبستگی و واگرایی قومی بلوچ با ملت ایران نقش دارند را مورد بررسی و واکاوی قرار دهیم. در نهایت نتیجه این مطالعه نشان داد از جمله عواملی که موجب همبستگی قوم بلوچ با سایر ملت ایران می شود را می توان به: زبان فارسی، آداب سنن و اعتقادات و باورها، شعر، موسیقی، اسطوره ها و حماسه ها و نمادها، دین اسلام، توسعه یافته بودن بلوچ های ایران در مقایسه با پاکستان و افغانستان، اشاره کرد. و از میان عواملی که موجب واگرایی قوم بلوچ با سایر ملت ایران شده است: می توان به موقعیت جغرافیایی، بلوچ های پاکستان، دخالت های بین المللی، ساختار طایفه ای قوم بلوچ، نقش نخبگان مذهبی و مولوی ها، وهابیت و اندیشه های بنیاد گرایی و جنبش دیوبندی، عدم توسعه و نبود زیر ساخت های ارتباطی مناسب، سیاست های حکومت مرکزی و عدم استفاده از ظرفیت های قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، فناوری اطلاعات، واگرایی از قانون و حکومت مرکزی اشاره کرد

Keywords:

قومیت , قوم بلوچ , همبستگی , انسجام ملی