هادی ویسی - استادیار جغرافیای سیاسی دانشگاه پیام نور

اعتبار نظریه های علمی به تعمیم پذیری و توضیح دادن هر چه بیشتر واقعیتها در زمانها و مکانهای مختلف است. یکی از نظریه های معتبر و پایه در رشته جغرافیای سیاسی نظریه علت وجودی و نیروهای مرکزگرا و مرگزگریز ریچارد هارتشورن در ساختار کشور است که در 1950 ارائه شده است. تحقیق حاضر به دنبال بررسی و ارزیابی نظریه ریچارد هارتشورن در فضای جغرافیایی و ساختار قومی ایران است. این تحقیق به شیوه توصیفی و تحلیل محتوا انجام شده و داده های آن به صورت کتابخانه ای گردآوری شده است. فرضیه تحقیق این است که اندیشه های جغرافیای سیاسی ریچارد هارتشورن در تبیین واقعیتهای مسائل قومی ایران از توضیح پذیری بالایی برخوردار است. برای ارزیابی این فرضیه ابتدا نظریه ریچارد هارتشورن و مفاهیم کلیدی آن از مقالات اصلی وی استخراج شده است و سپس بر مسائل قومی در ساختار فضای جغرافیایی ایران مورد تطبیق و بررسی قرار گرفت است. نتایج تحقیق نشان می دهد که نظریه هارتشورن پس از گذشت 65 سال همچنان از اعتبار علمی بالایی برخوردار است و می تواند مسأله علت وجودی و واقعیتهای جغرافیای سیاسی فضای اقوام ایران را به خوبی توضیح دهد

ریچارد هارتشورن، اقوام ایرانی، نیروهای مرکزگریز، نیروهای مرکزگرا